CIĘCIE CESARSKIE
Cięcie cesarskie jest operacją położniczą mającą na celu ukończenie ciąży lub porodu wtedy, kiedy istnieje poważne zagrożenie dla matki lub płodu. Polega na otwarciu jamy brzusznej, nacięciu macicy i wydobyciu płodu. W ostatnich latach obserwuje się wzrost ilości wykonywanych cięć cesarskich i jednocześnie zmniejszenie okołoporodowej umieralności noworodków. Wg Światowej Organizacji Zdrowia jedynie 10-15 % wszystkich porodów powinny zostać zakończone operacyjnie. Znaczny wzrost ilości cięć cesarskich obserwowany na terenie całego kraju powinien stać się wyzwaniem dla położnych , bardzo dobrze przygotowanych do prowadzenia porodów fizjologicznych.
Ten znaczący wzrost ilości operacyjnego zakończenia ciąży w Polsce jak również w wielu innych krajach wpływa na zmianę postrzegania samego porodu naturalnego.
WSKAZANIA DO CIĘCIA CESARSKIEGO:
Wśród wskazań ze strony matki wymienia się:
• przeszkody w kanale rodnym,
• stan po operacjach pochwowych,
• wady miednicy,
• stan po cięciu cesarskim,
• stan po operacjach macicy,
• zagrażające pęknięcie macicy,
• brak postępu porodu,
• łożysko przodujące,
• przedwczesne odklejenie łożyska,
• ciąża wielopłodowa.
Wskazaniami ze strony płodu są:
• zagrażające niedotlenienie płodu,
• nieprawidłowe położenie płodu,
• wady płodu,
• trombocytopenia płodu.
Innym podziałem wskazań spotykanym w piśmiennictwie światowym i krajowym jest podział wskazań oparty na kryterium konieczności wykonania cięcia cesarskiego.
Podział ten uwzględnia wskazania bezwzględne (absolutne) i względne.
Wskazania bezwzględne wynikają z warunków anatomicznych uniemożliwiających
przeprowadzenie porodu żywego (a nawet martwego) dziecka drogami natury.
Wskazania względne są związane z istnieniem czynników ryzyka ciążowego lub porodowego. Są to stany zagrożenia dla życia i zdrowia płodu i matki, które mogą zaistnieć w ciąży przed rozpoczęciem czynności porodowej albo na początku lub w toku porodu.
Poprawa techniki operacyjnej sprawiła powstanie mylnego poglądu o tak wysokim bezpieczeństwie cięcia cesarskiego, że można je wykonywać, nie biorąc pod wagę wskazań.
Obecnie wykonuje się cięcie cesarskie w dolnym odcinku macicy, który nacina się poprzecznie. Jest to cięcie cesarskie przezotrzewnowe nadłonowe, poprzeczne.
Cięcie cesarskie wykonuje się w znieczuleniu ogólnym bądź zewnątrzoponowym. Powłoki brzuszne otwiera się warstwowo, na podbrzuszu poprzecznie sposobem Pfannenstiela, albo podłużnie, po lewej stronie linii białej.
Po urodzeniu główki płodu rodzi się on bez trudności w całości. Po urodzeniu dziecka i odpępnieniu, po chwili oddaje się je w ręce położnej neonatologicznej i pediatry. Macica powinna być wtedy w skurczu, co uzyskuje się poprzez podanie 2,5 j. oksytocyny dożylnie. popłód rodzi się samoistnie lub po lekkim ucisku. Jamę macicy sprawdza się ręką i łyżką Bumma.
Mięsień macicy zszywa się dwuwarstwowo, najpierw hemostatycznymi szwami, a następnie szwem ciągłym, dbając o to, by dobrze był zaopatrzone kąty nacięcia i by chwytając dolny odcinek, który jest zwykle bardzo cienki i blisko pęcherza, nie uchwycić za pęcherz moczowy.
W okresie poporodowym należy dbać o szybkie uruchomienie pacjentki, celem zapobieżenia zakrzepicy. Szczególną uwagę w okresie pooperacyjnym należy zwrócić na obkurczanie się macicy i na odchody.
Piśmiennictwo:
- Troszyński M. (2003) Położnictwo. Ćwiczenia. PZWL, Warszawa.
- www.ptgin.pl
- Dudenhausen J.W., Pschyrembel W. (2003) Położnictwo
praktyczne i operacje położnicze. PZWL, Warszawa.