"Zielone wody płodowe powstają na skutek obecności w nich smółki, która wypełnia jelita dziecka w czasie ciąży. Na skład smółki składają się: płyn owodniowy, żółć oraz śluz. Im ciąża jest starsza, tym ryzyko pojawienia się zielonych wód płodowych jest większe. Wynika to m.in. z faktu dojrzałości układu pokarmowego dziecka i ruchów perystaltycznych jelit.
Najczęściej smółka oddawana jest w 1. dobie po urodzeniu. Zdarza się jednak, że dziecko wydala ją jeszcze będąc w jamie macicy. Dlaczego tak się dzieje? Jest to najczęściej spowodowane niedotlenieniem dziecka. Może też być efektem ucisku pępowiny w przypadku np. małowodzia. Podobnie jest w przypadku niewydolności maciczno- łożyskowej, która także sprzyja niedotlenieniu i tym samym występowaniu zielonych wód płodowych. W porodu dziecko podczas zstępowania główki uciska na nerw błędny, a to w konsekwencji prowadzi do wydalenia smółki. Do czynników zwiększających ryzyko zielonych wód płodowych zalicza się również m.in.: wypadnięcie pępowiny, cholestazę ciężarnych, przedwczesne oddzielanie się łożyska czy też zapalenie błon płodowych.
Powikłania zielonego płynu owodniowego dotyczą zarówno dziecka, jak i matki.
Związane z nim są: obecność niedotlenienia okołoporodowego, zamartwica urodzeniowa czy też zespół aspiracji smółki. W niektórych przypadkach rozwój dziecka może być opóźniony lub wystąpić może dziecięce porażenie mózgowe. Wśród powikłań u matki najczęściej wymienia się zator płynem owodniowym, zakażenie rany czy też śródporodowe zapalenie błon płodowych i łożyska.
Nie oznacza to jednak, że obecność zielonych wód płodowych jest zawsze powodem do niepokoju. Jeśli podczas badania KTG nie pojawiają się oznaki niedotlenienia dziecka, a pobrana krew pępowinowa dziecka nie wykazuje zaburzeń równowagi kwasowo-zaburzeń, to istnieje duża szansa, że zielony płyn owodniowy nie wywoła żadnych powikłań. Niezwykle jednak ważne jest, aby w przypadku odpłynięcia zielonych wód płodowych zawsze udać się natychmiast do szpitala.
Zespół aspiracji smółki to jedno z najgroźniejszych możliwych powikłań zielonych wód płodowych. Jego najpoważniejszą konsekwencją jest bowiem śmierć dziecka. Objawy pojawiające się u noworodka tuż po porodzie to m.in. szybki oddech, sinica a także obecność w płucach charakterystycznych trzeszczeń. Po wykonaniu RTG klatki piersiowej dziecka obecny jest tzw. obraz „burzy śnieżnej”. Poza tym dojść może do zatkania oskrzelików, a tym samym infekcji bakteryjnej u dziecka. Najczęściej leczenie zespołu aspiracji smółki ma miejsce na oddziale intensywnej terapii noworodków i opiera się na podawaniu antybiotyków i odśluzowywaniu dróg oddechowych dziecka. W niektórych sytuacjach niezbędne jest podanie surfaktantu."
Bibliografia:
Położnictwo i ginekologia tom 1, G.H. Bręborowicz 2020
