Zespół przetoczenia krwi między płodami (TTTS)
Powikłaniem charakterystycznym wyłącznie dla ciąży bliźniaczej jednokosmówkowej jest zespół „przetoczenia krwi pomiędzy płodami” (twin to twin transfusion syndrome – TTTS ). Powstaje w wyniku śródciążowego transferu pełnej krwi od jednego z płodów („dawcy”) do drugiego („biorcy”), przez głębokie, występujące w kosmkach końcowych, pośrednie anastomozy tętniczo-żylne. Z uwagi na znaczne różnice ciśnień panujące w tych naczyniach, przepływ krwi może być tylko jednokierunkowy, z tętnicy do żyły, prowadząc do nierównowagi hemodynamicznej.
U “dawcy” rozwija się stopniowo hipotrofia, hipotonia, hipowolemia, niedokrwistość i spowodowane oligurią małowodzie w jego otoczeniu, zaś u “biorcy” hipertrofia, hipertensia, hiperwolemia, policytemia, a w jego worku owodniowym spowodowane poliurią wielowodzie, w 50% ostre.
Zespół TTTS występuje prawie wyłącznie w ciąży jednozygotycznej jednokosmówkowej, a niezmiernie rzadko w jednozygotycznej dwukosmówkowej. Po porodzie rozpoznanie tego zespołu opiera się na stwierdzeniu u bliźniąt różnicy w masach ciała > 20%, w stężeniach hemoglobiny > 5 g/dl (dotyczy < 25% przypadków, średnia różnica 3-4 g/dl), w Ht > 20%, obecności pojedynczego łożyska (jednokosmówkowe) z anastomozami tętniczo-żylnymi.
W ocenie makroskopowej urodzonych bliźniąt najbardziej widocznymi objawami są: blade powłoki u mniejszego hipotroficznego płodu („dawca”) i nadmiernie zaczerwienione u drugiego hipertroficznego i często obrzękniętego („biorca”).
Diagnostyka zespołu TTTS opiera się na badaniach ultrasonograficznych.
Diagnostyka różnicowa TTTS obejmuje przede wszystkim wewnątrzmaciczne zahamowania wzrostu jednego z płodów (sIUGR – selective Intrauterine Growth Restriction). Parametrami pozwalającymi na postawienie trafnego
rozpoznania są: objętość płynu owodniowego i funkcja serca u drugiego płodu – jeśli są one prawidłowe, nie
mamy do czynienia z TTTS.
W zespole przetoczenia między płodami może pojawiać się również hipotrofia dawcy, ale nie jest warunkiem koniecznym do jego rozpoznania. Dawca będzie prezentował cechy IUGR, jeżeli jest to niezależnie występujący objaw wynikający z nierównego podziału łożyska, lub jeśli TTTS rozwijał się powoli i trwał na tyle długo, że zmniejszenie objętości krwi krążącej
i niedotlenienie mogły zahamować jego wzrost.
Prawie 100% bliźniąt z ciąży powikłanej zespołem przetoczenia krwi między płodami rodzi się przed terminem. Jedną z dobrze widocznych zewnętrznych cech płodu urodzonego przedwcześnie stanowi nadmierne owłosienie jego ciała. Meszek (lanugo), którym pokryte jest ciało urodzonego noworodka, stanowi odzwierciedlenie jego niedojrzałości.
Piśmiennictwo
- Fisk N.M., Duncombe G.J., Sullivan M.H.F. (2009) The Basic
and Clinical Science of Twin–Twin Transfusion Syndrome.
Placenta 30: 379–90. - El Kateb A. (2008) Update on twin-to-twin transfusion syndrome.
Best Practice Res. Clin. Obstet. Gynaecol. 22: 63-75. - Quintero R. (2007) Twin-twin transfusion syndrome. Informahealth,
London
