Jakie mogą być przyczyny zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS) i bolesnego miesiączkowania?
*Przyczyną występowania zespołu napięcia przedmiesiączkowego należy działanie endogennych metabolitów progesteronu na poziomie ośrodkowego układu nerwowego
*U podłoża bolesnego ączkowania leżą zmiany w ukrwieniu i kurczliwości mięśnia macicy związane ze zmianami aktywności prostaglandyn i leukotrienów na poziomie mięśnia macicy i endometrium.
*U kobiet z bolesnymi miesiączkami stwierdzono wyższe stężenia prostaglandyny F2alfa w wydzielinie miesiączkowej i we krwi obwodowej, która jest silnym czynnikiem zwężającym naczynia i kurczącym mięsień macic.
*Prostaglandyny wpływają na
powstawanie połączeń między komórkami myometrium, ułatwiając przenoszenie impulsów, które wywołują skurcze.
*We krwi obwodowej
pacjentek stwierdzono wyższe stężenie leukotrienów i wazopresyny,
hormonu zwiększającego pobudliwość skurczową mięśnia macicy.
*U kobiet pomiędzy 30 a 40 rokiem, u których pojawia się ból w okolicy podbrzusza w czasie miesiączki, zwykle mamy do czynienia z tzw. bolesnym miesiączkowaniem wtórnym, związanym z patologicznymi procesami w obrębie miednicy np. stany zapalne, mięśniaki macicy, endometrioza.
Jakie są kryteria rozpoznania zespołu napięcia przedmiesiączkowego?
*Aby zdiagnozować PMS objawy muszą pojawiać się cyklicznie i być skorelowane z fazami cyklu miesięcznego. *Podstawą do postawienia diagnozy jest ustępowanie objawów wraz z wystąpieniem miesiączki. *ług standardów diagnoza powinna być potwierdzona prowadzeniem dzienniczka obserwacji objawów, prowadzonym przynajmniej przez dwa cykle.
*Istotna jest obserwacja nie tylko zmian fizycznych, lecz również zmian nastroju, momentu ich pojawiania się, cykliczności i nasilenia w czasie.
*Diagnozę PMS powinno się oprzeć na wykluczeniu innych jednostek chorobowych mogących przebiegać podobnie.
*W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić w pierwszej kolejności zaburzenia psychiczne(depresję, chorobę afektywną dwubiegunową, stany lękowe, zaburzenia osobowości czy uzależnienia lekowe), endometriozę, zaburzenia funkcji tarczycy, alergie czy choroby autoimmunologiczne
Na czym polega diagnostyka bolesnego miesiączkowania?
*O rozpoznaniu pierwotnego bolesnego miesiączkowania decyduje negatywny wynik badania ginekologicznego prawidłowy obraz miednicy mniejszej w ultrasonografii oraz ewentualnie histeroskopii i laparoskopii.
*Natomiast aby rozpoznać wtórne bolesne miesiączkowanie należy przeprowadzić wywiad, badanie ginekologiczne, ultrasonograficzne oraz ewentualnie histeroskopie i laparoskopie.
W jaki sposób można złagodzić objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego?
Dieta
- Ograniczenie soli, która zatrzymuje wodę w organizmie. Jedzenie mniejszych, ale regularnych posiłków złagodzi dolegliwości trawienne. Należy spożywać produkty bogate w witaminę B, na którą w II fazie cyklu jest zwiększone zapotrzebowanie. Wapń zmniejszy skurcze macicy. Herbata i kawa mogą nasilać objawy PMS.
Leki bez recepty
W aptece dostępne są bez recepty preparaty przeciw zespołowi napięcia przedmiesiączkowego, które zawierają zioła zmniejszające nieprzyjemne dolegliwości.
Odpoczynek
Dobrym sposobem jest zadbanie o dobry wypoczynek przed miesiączką. Sen, długie spacery, czy ciepła kąpiel pozwolą odreagować stres i poprawiają humor.
Hormonalne środki antykoncepcyjne
W leczeniu zespołu napięcia przedmiesiączkowego stosuje się doustne
środki antykoncepcyjne, które jednak mogą wywoływać nasilenie
objawów depresji.
Inne leki
*Niektórzy badacze zalecają podawanie Danazolu, ale jego zastosowanie jest ograniczone z racji jego ubocznych, androgennych działań.
*Z innych leków, należy wymienić: Bromokryptynę-zmniejsza napięcie i bolesność piersi, analogi gonadoliberyny,
leki odwadniające, benzodiazepiny, leki blokujące syntezę prostaglandyn, beta-blokery i inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny.
Na czym polega terapia bolesnego miesiączkowania?
*W leczeniu pierwotnego bolesnego miesiączkowania zaleca się stosowanie inhibitorów syntetazy prostaglandyn
(kwas mefenamowy, naproksen, ibuprofen) lub tabletek antykoncepcyjnych.
*Leczenie wtórnego bolesnego miesiączkowania jest zależne od jego przyczyny
Czym się różni zespół napięcia przedmiesiączkowego od przedmiesiączkowych zaburzeń dysfotycznych?
*Przedmiesiączkowe zaburzenia dystroficzne są formą zespołu napięcia przedmiesiączkowego charakteryzującą się silniejszymi i bardziej uporczywymi objawami. Natężenie objawów, może być bardzo silne i prowadzić do niezdolności do pracy oraz sprostania zadaniom domowym. Obraz zaburzenia i jego skutki bardzo przypominają więc stan osoby z depresją.
Bibliografia
1.Yonkers KA, O’Brien PM, Eriksson E. Premenstrual syndrome. Lancet 2008; 371: 1200-1210.
2. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders-DSM-III. American Psychiatric Association, Washington 1980.
3.Freeman EW. Premenstrual syndrome and premenstrual dysphoric disorder: definition and diagnosis. Psychoneuroendocrinology 2003; 28: 25-37.
4.Bręborowicz G.H. Położnictwo i Ginekologia , Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa
5.Olajossy M., Gerhant A., Zespół napięcia przedmiesiączkowego i przedmiesiączkowe zaburzenia dysforyczne - problem z pogranicza psychiatrii i ginekologii. „Current Problems of Psychiatry”
