Zasady zapobiegania wadom cewy nerwowej - około 4 tygodnia rozwoju zarodka płytka nerwowa zamyka się tworząc cewę nerwową. Wady cewy nerwowej tylko w 5% są uwarunkowane genetycznie, pozostałe przypadki dotyczą złych nawyków żywieniowych - niedoborem witamin. Wady cewy nerwowej spowodowane są niedoborem witaminy B9 - czyli kwasu foliowego. W tym przypadku działania profilaktyczne obejmują:
-informowanie młodych kobiet i planujących ciążę o konieczności suplementacji kwasem foliowym,
-informowanie w jakich produktach znajduję się kwas foliowy ( szpinak, brokuły, cytrusy),
-informowanie o konsekwencjach wystąpienia wad cewy nerwowej.
• W przypadku niskiego miana przeciwciał zaszczep się na różyczkę ( przed zajściem w ciąże).
• Unikaj źródeł zakażenia toksoplazmozą ( koty, surowe mięso , nieumyte warzywa i owoce)
• Nie wykonuj zdjęć RTG.
Na powstawanie wad wrodzonych wpływ również ma styl życia oraz warunki bytowe ciężarnej.
Aby zminimalizować ryzyko należy:
• zdrowe, racjonalne odżywianie - pozytywny wpływ na rozwój płodu mają warzywa, owocoe, ryby, drób, ciemne pieczywo, woda mineralna. Dieta powinna być zróżnicowana, bogata w witaminy. Należy unikać nadmiaru tłuszczu w diecie, alkoholu, nadmiaru soli kuchennej.
• aktywność fizyczna - nie należy unikać aktywności fizycznej dostosowanej do stanu ciężarnej ( spacer, marsz, odpowiednie ćwiczenia), nie należy się przemęczać oraz wykonywać ćwiczeń grożących upadkiem.
• używki - bezwzględnie należy unikać alkoholu, narkotyków oraz tytoniu;
• leki - nie należy przyjmować żadnych leków, ponieważ przenikają one przez łożysko oddziałując na płód. Leki należy przyjmować tylko w sytuacjach koniecznych oraz tylko te przepisane przez lekarza.
• Unikanie czynników teratogennych:
-związki chemiczne
-promieniowanie jonizujące
-leki
-hormony
-czynniki infekcyjne
-niedobory pokarmowe
-urazy
-silne działanie pola magnetycznego
Częstość występowania porodów przedwczesnych w Polsce określa się na 6-8%.
Obniżenie częstości występowania porodów przedwczesnych zależy od aktywnej profilaktyki oraz leczenia specjalistycznego.
Do czynników ryzyka wystąpienia porodu przedwczesnego należą:
-przebyte porody przedwczesne
-poród przedwczesny u matki ciężarnej
-ciąża mnoga
-choroby ciężarnej takie jak cukrzyca, choroby wątroby, zapalenie nerek, infekcje układu moczowego, nadciśnienie, niedokrwistość, stany zapalne dróg rodnych
-wady rozwojowe macicy, duże mięśniaki macicy, wielowodzie, łożysko przodujące, przedwczesne oddzielenie się łożyska
-czynniki socjoekonomiczne - niski poziom edukacji, niskie zarobki, ciężka praca, alkoholizm, nikotynizm.
Aby zapobiegać porodom przedwczesnym należy :
→ hospitalizować ciężarną ;
->stosować reżim łóżkowy;
->w przypadku wystąpienia czynności skurczowej należy wybrać optymalny sposób jej hamowania;
->w przypadku infekcji pochwy lub szyjki macicy zastosować antybiotykoterapię;
->należy zweryfikować oraz zróżnicować niewydolność cieśniowo - szyjkową
→ zastosować terapię tokolityczną.
Badania dotyczące wpływu pracy oraz jej warunków na przebieg i czas trwania ciąży przyczyniły się do powstania norm prawnych, których celem jest ochrona pracujących kobiet. Zawierają one skracanie dnia pracy, zmiana ciężkiej pracy oraz w warunkach szkodliwych, okresowe zwolnienie z pracy. Aby zapobiegać porodom przedwczesnym należy również edukować i uświadamiać seksualnie nastolatków.
W przypadku wystąpienia zagrażającego porodu przedwczesnego i niemożności jego zahamowania jedynym skutecznym działaniem jest zastosowanie glikokortykosteroidów u kobiety ciężarnej. aby zwiększyć rokowania u noworodka.
Doświadczenia światowe pokazują jak ważne jest rozwijanie oraz utrzymywanie trójstopniowego programu opieki perinatalnej z wydzieleniem ośrodków referencyjnych, które są w stanie objąć kompleksową opiekę nad ciężarną zagrożoną porodem przedwczesnym oraz nad noworodkiem urodzonym przedwcześnie. Bardzo ważne jest wczesne zidentyfikowanie kobiet zagrożonych porodem przedwczesnym i szybkie przetransportowanie do ośrodka referencyjnego.
Poprawa opieki perinatalnej , szerokie zastosowanie steroidoterapii przedurodzeniowej, koncentracji patologii położniczej i noworodkowej w wyspecjalizowanych ośrodkach, rozwój transportu noworodkowego oraz intensywny rozwój neonatologii miały istotny wpływ na obniżenie umieralności noworodków. Dążąc do dalszego obniżania współczynnika śmiertelności noworodkowej ważną rolę odegrać mogą programy oświaty zdrowotnej, skierowane do kobiet w okresie rozrodczym, dalsza poprawa opieki perinatalnej oraz wzrost poziomu ekonomicznego społeczeństwa.
Za większość zgonów noworodków odpowiadają:
-wady wrodzone i aberracje chromosomowe
-wcześniactwo i zaburzenia rozwoju
-niedotlenienie wewnątrzmaciczne oraz zamartwica urodzeniowa.
Dalsze obniżanie współczynnika śmiertelności noworodkowej, nie jest możliwe bez znacznych nakładów finansowych, koniecznych do rozwoju nowoczesnych metod stosowanych w intensywnej terapii noworodka.
Piśmiennictwo:
- Bręborowicz G:, Położnictwo i Ginekologia. Tom I". Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2005.2006.2007.
- Gadzinowski J., Szymankiewicz M, Gulczyńska E:, Podstawy neonatologii. Podręcznik dla studentów.“Oddział Wielkopolski Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej. Poznań 2014.
3.Pilewska - Kozak Anna B: , Opieka nad wcześniakiem”. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.Warszawa, 2009.
4.Szczapa J:, Podstawy neonatologii". Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa, 2008,2010.
