Trądzik różowaty - objawy, przyczyny oraz leczenie
Trądzik różowaty jest zaliczany do nerwic naczyniowo ruchowych twarzy. Objawia się on nawrotowym lub stałym rumieniem twarzy, wysiewem grudek i krostek oraz przerostem gruczołów łojowych. Zmiany występują na podłożu łojotoku i zaburzeń naczyniowo ruchowych ( czerwienienie się skóry pod wpływem bodźców fizycznych emocjonalnych).
W schorzeniu zmiany dotyczą skóry nosa, a następnie szerzą się na policzki, podbródek i czoło.
Objawy: mocno wyróżniające się sinoczerwone zabarwienie nosa i przyległych części policzków, często także rozszerzone naczynia. W ujściach mieszków włosowych tworzą się grudki i krosty. Może nastąpić przerost guzowaty całego nosa.
Przyczyna powstawania trądziku różowatego jest nieznana.
Czynnikami uosabiającymi są:
- Zaburzenia żołądkowo jelitowe( najczęściej niedokwaśność soku żołądkowego)
- Zaburzenia hormonalne( przemawia za tym fakt, że zmiany nie występują przed okresem pokwitania i to, że są częste w ,okresie przekwitania kobiet.)
- zburzenia naczynioworuchowe- związane z układem nerwowo- wegetatywnym; na zaburzenia naczyniowo- ruchowe mają wpływ temperatury ( głównie ciepło zewnętrzne lub ciepłe pokarmy) i działanie bodźców emocjonalnych.
Choroba przebiega w trzech następujących po sobie fazach, które mogą się również na siebie nakładać:
Faza 1- w okresie początkowym pojawiające się zmiany mają charakter rumieniowy, z przemijającym zaczerwienieniem twarzy
Faza 2- w obrębie trwale utrzymujących się ognisk, coraz intensywniej zaczerwienionych, zaczyna się postępujące rozszerzenie naczyń skóry (teleangiektazje)
Faza 3 – w miarę postępu choroby, w obrębie ognisk zapalnych rozwijają się grudki zapalne oraz płytkie krosty albo wykwity mieszane.
Pierwszy okres choroby to trwałe rumienie i pajączkowate rozszerzenia naczyń włosowatych (teleangiektazje). Następnie zaczynają się pojawiać czerwone grudki i krostki, którym zwykle towarzyszy świąd i pieczenie skóry. Stadium najbardziej zaawansowane przybiera postać zapalnych guzów i nacieków. Na skórze nosa, przede wszystkim u mężczyzn, trądzik różowaty może występować w postaci przerosłej, noszącej nazwę rhinophyma. Cechuje się ona obecnością miękkich, guzowatych tworów w obrębie nosa, które stopniowo go zniekształcają. Skóra pokrywająca te zmiany jest błyszcząca, tłusta, sinoczerwona, z szerokimi ujściami gruczołów łojowych i poszerzonymi naczyniami krwionośnymi.Zmiany bardzo podobne do trądziku różowatego, umiejscowione w okolicy ust, mogą być wywołane częstym stosowaniem miejscowym silnych maści sterydowych (np. Flucinar, Dermovate). Schorzenie to nosi nazwę zapalenia okołoustnego (dermatitis perioralis) i, oprócz natychmiastowego odstawienia maści sterydowych, wymaga leczenia jak w trądziku różowatym.Rosacea nawraca zwykle przez wiele lat, choć nierzadko zdarza się jednorazowy wysyp zmian chorobowych. U kobiet nawroty i zaostrzenia często mają związek z występowaniem miesiączki i okresu przekwitania. W połowie przypadków trądziku różowatego występują powikłania oczne - zapalenie spojówek, zapalenie brzegów powiek, rogówki i tęczówki.
W leczeniu trądziku różowatego stosuje się doustnie antybiotyki, głównie z grupy tetracyklin, metronidazol, retinoidy (Roaccutane). Antybiotyki i Metronidazol zaleca się zwykle w kilkutygodniowych lub kilkumiesięcznych cyklach z przerwami - leki mogą bowiem uszkadzać wątrobę. Retinoidy natomiast zalecane są tylko w bardzo ciężkich przypadkach choroby, ponieważ ich stosowanie może wywołać poważne objawy uboczne - wady rozwojowe płodu, uszkodzenia wątroby oraz zaburzenia lipidowe. Stąd konieczność okresowych, kontrolnych badań krwi i stosowania antykoncepcji.
Wskazane jest także przyjmowanie witamin, głównie PP i B2. Zewnętrznie stosuje się Metronidazol w maści bądź żelu, a także roztwory, papki, pudry i kremy zawierające m.in. antybiotyki i ichtiol, podobne do tych, jakie stosowane są w leczeniu trądziku młodzieńczego.W przypadku stwierdzenia obecności nużeńca, dobre efekty daje leczenie Grotamitonem lub Jacutinem. Są to preparaty wykorzystywane m.in. w leczeniu przeciwświerzbowym, często niestety powodujące podrażnienia skóry twarzy. W przypadku zmian wywołanych przez drożdżaki stosuje się leczenie przeciwgrzybicze.Postać przerosła trądziku wymaga leczenia chirurgicznego. Najlepsze efekty uzyskuje się dzięki ścinaniu mas guzowatych nożem elektrycznym. W leczeniu trądziku różowatego należy unikać maści i innych form leków zewnętrznych zawierających sterydy. Początkowa poprawa po zastosowaniu tego typu preparatów jest zwykle krótkotrwała, a nawroty choroby po takim leczeniu są częstsze, o wiele bardziej nasilone i trudniej poddające się dalszej terapii.
Osoby chorujące na trądzik różowaty powinny unikać nasłoneczniania skóry twarzy. Stąd konieczność stosowania preparatów zawierających filtry przeciwko promieniowaniu UVA i UVB o wysokiej numeracji (20 lub więcej). Maści lub kremy z filtrami należy stosować w każdy słoneczny dzień (także zimą), przed każdorazowym wyjściem z domu. Zmiany w trądziku pogarszają się zarówno w upalną, jak i w mroźną lub wietrzną pogodę. Źle tolerowane są nagłe zmiany temperatury otoczenia. Nie należy oczywiście korzystać z opalania w solarium ani z sauny.Chorzy z trądzikiem różowatym powinni unikać jedzenia bardzo zimnych lub bardzo gorących potraw, pikantnych przypraw, ostrych serów, picia mocnej herbaty i kawy oraz alkoholu w każdej postaci. Wszystkie wymienione czynniki nasilają i tak już zaburzoną grę naczyniowo-ruchową i zaostrzają przebieg choroby.Skóra zaatakowana trądzikiem różowatym wymaga używania bardzo delikatnych kosmetyków, takich jak stosowane w chorobach o charakterze alergicznym. Trądzik nie jest uczuleniem, ale powoduje on, że skóra jest zwykle bardzo wrażliwa.
Twarz należy myć białym, delikatnym, bezzapachowym mydłem i wodą mineralną lub przegotowaną. Kremy do pielęgnacji powinny być pozbawione barwników, substancji zapachowych i silnie działających dodatków - można wypróbować Lipobazę lub Bepanthen. Kobiety muszą bardzo ostrożnie dobierać kosmetyki upiększające i stosować ich jak najmniej. Często dobrze tolerowane jest przemywanie twarzy 2% roztworem kwasu bornego lub wodą wapienną.
Bibliografia:
1.Choroby skóry i weneryczne. Józef Twopik, , red Zofia Żakowska, Warszawa, 2012
2.Kosmetyka stosowana, Joanna Dylewska- Grzelakowska, wyd WSiP,red Wiesława Witkowska
-
Zarys Dermatologii i Wenerologii, wyd I polskie , red Tadeusz Bogdanowskia
-
Strony internetowe: www.resmedico.pl
