Seksualność jest nieodzownym aspektem życia każdego człowieka. Dotyczy ona również kobiet ciężarnych, jednak to zagadnienie nie jest jeszcze do końca poznane i zbadane. Czas oczekiwania na narodziny dziecka wiąże się z licznymi zmianami sferze psychicznej i fizycznej przyszłej mamy. Płaszczyzny te zazębiają się ze sobą i znacząco wpływają na kontakty seksualne w okresie trwania ciąży. Ale czy poza uwarunkowaniami psychofizycznymi coś jeszcze ma wpływ na podejmowanie współżycia? Czy seks w ciąży jest bezpieczny dla dziecka?
Niewątpliwie przyszłe mamy nie powinny rezygnować z seksu w przypadku, gdy ciąża przebiega prawidłowo i nie jest zagrożona. Nie ma wtedy przeciwwskazań do podjęcia współżycia. Nie każda kobieta jednak decyduje się na zbliżenia. Znaczny wpływ mogą mieć na to niewielkie potrzeby seksualne oraz więź emocjonalna z partnerem. Ciężarne też nierzadko czują się nieatrakcyjne i zażenowane „obecnością” dziecka podczas stosunku. Problem przy podjęciu współżycia może stanowić również lęk przed wyrządzeniem krzywdy oczekiwanemu potomstwu. Poglądy na temat podejmowania kontaktów płciowych w czasie ciąży są indywidualną sprawą każdej kobiety i jej partnera. Mogą mieć na to wpływ nie tylko poglądy czy tradycje kulturowe, ale też zmiany zachodzące w organizmie ciężarnej. Tak zatem w ich wyniku podejście do seksu może się zmienić w trakcie trwania w ciąży. Spowodowane jest to zmianami hormonalnymi i fizycznymi charakterystycznymi w przebiegu ciąży.
I trymestr
To czas wyraźnego spadku popędu seksualnego. Wiąże się to z występowaniem dolegliwości związanych z rozwojem nowego życia w organizmie kobiety. Ciężarne doświadczają wtedy nudności, senności, tkliwości piersi, wymiotów czy też mają huśtawki nastroju. Boją się utraty dziecka w wyniku poronienia, co również znacząco wpływa na ograniczenie lub rezygnację z seksu.
Poza niekorzystnymi psychofizycznymi stanami występują też takie, które mają pozytywny wpływ na współżycie seksualne. Zaliczamy do nich sprzyjające doznaniom erotycznym zmiany w narządach płciowych.
W I trymestrze ciąży istnieje największe ryzyko poronienia oraz zakażenia jaja płodowego. Może do tego dojść również w wyniku kontaktów płciowych, dlatego wskazane jest, aby w przypadku wystąpienia krwawienia lub bólu bezzwłocznie zaprzestać współżycia.
II trymestr
U większości kobiet następuje wzrost zainteresowania seksem, a tym samym liczby kontaktów płciowych. Pojawiają się również sny o zabarwieniu erotycznym, fantazje, a doświadczenia seksualne stają się bardziej intensywne. Jest to wynik zmian hormonalnych, które powodują szybsze i wzmożone nawilżenie pochwy oraz większe ukrwienie narządów płciowych. Badania wykazują, iż II trymestr ciąży, to dla kobiety czas osiągania największej satysfakcji seksualnej. Podczas seksu mogą jednak wystąpić objawy niepożądane, które są wskazaniem do zaprzestania współżycia. Zaliczamy do nich krwawienia z dróg rodnych oraz pojawienie się skurczów macicy wymagających podania leków tokolitycznych.
Kobiety, które w przeszłości doświadczyły kilkakrotnej utraty dziecka w wyniku poronienia, powinny powstrzymać się od kontaktów seksualnych zarówno w I, jak i II trymestrze ciąży.
III trymestr
Ciężarnym towarzyszy teraz lęk przed porodem. Martwią się również o dobrostan dziecka. Ma to odzwierciedlenie w ilości i jakości stosunków seksualnych. Do współżycia dochodzi rzadziej, a zdolność do przeżywania orgazmów znacząco się obniża. Związane jest to nie tylko z obawami towarzyszącymi ciężarnej, ale też z jej ograniczeniami fizycznymi. W tym okresie bowiem, kobiety bardzo często odczuwają bóle kręgosłupa, zmęczenie, są ociężałe, wyczerpane oraz miewają obrzęki. Utrudnieniem w podejmowaniu kontaktów płciowych może być również wzrost masy ciała.
Ciężarne powinny zachować wstrzemięźliwość w ostatnich tygodniach ciąży. Istnieje bowiem w tym okresie ryzyko wystąpienia zakażenia, porodu przedwczesnego, a także uszkodzenia pęcherza płodowego w sytuacji rozpoczęcia akcji porodowej. Kontakty seksualne są bezwzględnie przeciwwskazane zaś, gdy dojdzie do krwawienia, przedwczesnego odpłynięcia płynu owodniowego oraz w przypadku kobiet zagrożonych porodem przedwczesnym.
Dobrostan dziecka
Rozwijające się w macicy dziecko jest doskonale chronione. Osłaniają je: mięsień macicy, płyn owodniowy i czop śluzowy zasłaniający szyjkę macicy. Pożycie seksualne w czasie ciąży nie powinno zatem negatywnie wpłynąć na rozwój płodu. Ważne jest jednak, aby podejmować działanie zapobiegające infekcjom, gdyż utrzymujący się stan zapalny może zagrozić dziecku. Zakażenia bowiem mogą być przyczyną nieprawidłowego rozwoju płodu oraz powodować poród przedwczesny. Infekcje dróg rodnych mogą wystąpić w wyniku współżycia, a także z powodu zaniechania ogólnych zasad higieniczno – zdrowotnych. Wskazane jest, aby stosować prezerwatywy podczas stosunków płciowych, co pomoże za zapobieganie zakażeniom. Rekomenduje się również zaprzestanie współżycia na 6 tygodni przed spodziewanym terminem porodu. Jest to spowodowane chęcią uniknięcia infekcyjnych powikłań połogu oraz zakażeń u noworodków urodzonych drogami i siłami natury.
Warto też wspomnieć, że na dobrostan płodu wpływa pozycja ciała w jakiej dochodzi do zbliżenia. W I i II trymestrze ułożenie partnerów sprawia mniej problemów i jest bardziej różnorodne. III trymestr zmusza już partnerów do pozycji wygodnej dla kobiety i bezpiecznej dla dziecka. Najodpowiedniejsza jest wtedy pozycja na boku, gdy kobieta jest z przodu, tyłem do mężczyzny, odchylona od niego ze zgiętymi w stawach biodrowych i kolanowych nogami. Podczas kontaktów seksualnych w przebiegu całej ciąży najważniejsze jest, aby nie powodować ucisku na brzuch i piersi ciężarnej.
W ciąży fizjologicznej o niskim ryzyku nie ma przeciwwskazań do podjęcia stosunków płciowych. Nie każda kobieta jednak się na to decyduje. Wynika to z wielu indywidualnych przyczyn zarówno dotyczących sfery psychicznej, poglądowej, jak i fizycznej. Są też kobiety, które podejmują się współżycia w wyniku poczucia obowiązku wobec partnera. Znaczna jednak część ciężarnych decyduje się na kontakty płciowe w celu osiągnięcia satysfakcji seksualnej. Każda kobieta bowiem ma prawo do przejawiania odpowiednich dla siebie zachowań seksualnych dopóki nie zagrażają one stanowi zdrowia przyszłej matki i jej dziecka.
Bibliografia:
1.Makara-Studzińska M., Wdowaiak A., Plewik I.,Seksualność kobiet w ciąży. Seksuologia Polska 2011; 9 (2):85–90.
2.Malarewicz A., Szymkiewicz J., Rogala J. Seksualność kobiet w ciąży. Ginekologia Polska 2006; 77 (7): 733–737.
3.Shojaa M., Jouybari L., Sanagoo A. The sexual activity during pregnancy among a group of Iranian women. Arch. Gynecol. Obstet. 2009; 279 (3): 353–356.
4.Sipiński A., Kazimierczak M., Skiba W., Sipińska K. Seksualność kobiet w okresie perinatalnym. Przegląd Seksuologiczny 2007; 12: 5–15.
5.Sowińska-Przepiera E., Jarząbek G. Zdrowie seksualne w aspekcie ginekologii wieku rozwojowego. Ginek. Prakt. 2007; 93 (2): 39–42.
6.Syty K., Łepecka-Klusek C., Pilewa-Kozak A. B., Wpływ ciązy na odczuwanie satysfakcji seksualnej kobiet. Wiadomości lekarskie, 2012; 65 (3): 157 – 161.
