Schizofrenia - zaburzenie psychiczne u dzieci, objawy, leczenie

Dla położnych - konkurs
1

Schizofrenia to grupa chorób przejawiających się rozpoczynającym się w młodym wieku gwałtownym pogorszeniem sprawności psychicznej. Schizofrenia, czyli inaczej rozszczepienie umysłu tj.dezorganizacja procesu myślowego, brak więzi między myślami a emocjami oraz zwróceniem do wewnątrz i oderwaniem od rzeczywistości.
Choroba często zaczyna się już w dzieciństwie.
Na schizofrenię w okresie dzieciństwa chorują częściej chłopcy niż dziewczynki.
Przewaga ta jest zauważalna w okresie dzieciństwa, natomiast tendencję malejącą zauważa się w okresie dojrzewania. W okresie dorosłości zachorowalność na schizofrenię charakteryzuję sięzbliżoną tendencją zarówno u mężczyzn jak i u kobiet.

Schizofrenie u dziecka rozpoznaje się na podstawie zebranego przez lekarza psychiatrę wywiadu zebranego od opiekunów dziecka oraz na podstawie badania psychiatrycznego W przypadku występowania ostrych objawów psychotycznych u dziecka zebranie wywiadu może stać się niemożliwe ze względu na utrudnieniem nawiązania kontaktu logicznego. Lekarz czasami posługuję się również obserwacją zebraną od innych osób jak nauczycieli, wychowawców. U dzieci tak samo jak i u dorosłych stosuje się te same kryteria diagnostyczne.

Dzieci, które chorują na schizofrenię w okresie szkolnym pomimo trudności, jakie napotykają ze strony choroby, jej rozwoju oraz przebiegu, muszą zmagać się również z edukacją szkolną oraz opinią społeczną.
Dziecko z zaburzeniami psychicznymi musi być poddane również odpowiedniej opiece lekarskiej, ale i również pedagogicznej i pielęgniarskiej. Opieka nad dzieckiem chorym może prowadzić do stanów zmęczenia, bezsilności oraz poczucia, że zasoby emocji osoby opiekującej się chorym członkiem rodziny zostały znacznie uszczuplone. Osoba taka może czuć się zmęczona, cierpieć na bezsenność czy drażliwość oraz bóle głowy

Rodzaje :

  • Katatoniczna-dominują zaburzenia psychomotoryczne(osłupienie, autyzm, opór, negatywizm, zastyganie);
  • Hebefreniczna- rozkojarzenie, sałata słowna, niedostosowanie afektu, efekt błazeński;
  • Paranoidalna-urojenia , omamy słuchowe, węchowe lub smakowe, drażliwość lękliwość;
  • Rezydualna- dominują objawy negatywne, spowolnienie, mała aktywność, bierność.
    -Prosta- powolny, postępujący rozwój, spadek aktywności, spłycenie afektu, niezdolność do spełnienia wymagań społecznych.

Objawy predysponujące do wystąpienia schizofrenii można zaobserwować u dzieci. W okresie dojrzewania można zauważyć, iż reagują one na różne wydarzenia inaczej niż pozostali. Otoczenie chorych, patrząc wstecz, mówi, że osoby te zachowywały się dziwnie już w dzieciństwie. Nie można jednak myśleć, że u każdego dziecka, które zachowuje się odmiennie od swoich rówieśników, rozwinie się w przyszłości schizofrenia.

Objawy będące wczesnymi sygnałami ostrzegawczymi schizofrenii:

  • Wycofanie i niechęć do spędzani czasu z rówieśnikami;
  • Utrata pamięci np. zapominanie o miejscach, miejscach których położyło się różne przedmioty;
  • Zaburzenia percepcji: zmiana rozmiarów i kolorów obserwowanych kolorów;
  • Objawy paranoidalne: przekonanie o tym, że wszyscy tobie plotkują i robią różne rzeczy z twoimi plecami;
  • Depresja;
  • Trudności ze skupieniem uwagi, łatwość rozpraszania się;
  • Agresja, rozdrażnienie, nieoczekiwana wrogość;
  • Zaburzenia snu;
  • Lęk, drżenie rąk;
  • Brak apetytu lub żarłoczność;
  • Kłopoty z dostosowaniem się;

Mogą również pojawić się:
-Omamy –spostrzeżenia chorego powstające bez bodźców działających z zewnątrz, wytwory psychiki. Chory ma poczucie realności tych przeżyć , jest przekonany o ich rzeczywistym istnieniu.
-Urojenia –fałszywe sądy o rzeczywistości, który chory wypowiada z głębokim przekonaniem o ich prawdziwości; nie koryguje tych sadów mimo dowodów błędności;
-Zmiany emocjonalne-chorzy mogą się zachowywać odmiennie niż do tej pory i mieć poczucie odcięcia od reszty świata. Emocje ulęgają spłyceniu ,zaczyna się mniejsza wrażliwość lub osłabienie przekazywania emocji.
-Zaburzenia osobowości- chorzy mogą być nadmiernie pobudzeni lub śpiący, śmiać się w smutnych sytuacjach, płakać w trakcie opowiadania żartu lub złościć się bez przyczyny.
-Objawy katatoniczne – szczególne zaburzenia ruchu i napędu polegające na zahamowaniu albo pobudzeniu z cechami chaotyczności, niedostosowania do sytuacji, często ruch podlegający niespodziewanym zatrzymaniom, „schodkowany” albo płynnym zmianom tempa ruchu.

Metody leczenia
Do podstawowych metod terapeutycznych stosowanych w leczeniu schizofrenii zalicza się :farmakoterapię, psychoterapie i terapię społeczną.

Farmakoterapia- w leczeniu stosuje się leki przeciwpsychotyczne, zwane neuroleptykami. Leki te redukują zarówno objawy choroby jak i zapobiegają jej nawrotom.

Psychoterapia- celem działania psychoterapeutycznego psychoterapeutycznego schizofrenii jest podtrzymanie kontaktu z pacjentem, dostarczenie mu pozytywnych doświadczeń i informacji ułatwiających przezwyciężenie kryzysu, wzmacniania jego mocnych stron-przede wszystkim poczucia siebie i własnej tożsamości oraz specyficznych umiejętności radzenia sobie w praktycznych sytuacjach życiowych.

Psychospołeczne metody leczenia schizofrenii:

  1. Terapia rodzinna- stwierdzono związek między rodzinną wyrażoną emocją a częstością nawrotów. Terapia rodzin jest doskonałym sposobem wykrywania przypadków wyrażonej emocji oraz uczenia członków rodziny, jak jej unikać.

  2. Psychoterapia indywidualna –podczas tej terapii uczy się pacjentów panowania nad emocjami i postępowania w sytuacjach stresujących.

  3. Terapia społeczna- koncentruje się ona na społecznych skutkach choroby. Najprostszym sposobem terapii społecznej jest psychoedukacja, która powinna być rzeczowa, praktyczna i dostosowana do indywidualnych możliwości odbioru pacjenta. Bardzo istotne jest nauczenie pacjenta wczesnego rozpoznawania i odpowiedniego reagowania na pierwsze symptomy nawrotu choroby. Innym sposobem terapii społecznej są treningi umiejętności społecznych , podczas których uczą się np. robienia zakupów sprzątania, gotowania.

  4. Trening umiejętności życia w społeczeństwie- pomaga przezwyciężyć zakłopotanie, zagubienie oraz dezorientację, jakich doświadcza w sytuacjach społecznych wiele osób mających za sobą ataki schizofrenii.

Leczenie schizofrenii zwykle prowadzi się ambulatoryjnie pod kontrolą psychiatry ,jednak w okresach zaostrzania choroby często konieczna jest hospitalizacja.

Dzieciom z zaburzeniami psychicznymi bardzo trudno odnaleźć jest się w społeczeństwie. Szkoły podejmują działania mające na celu niwelowanie barier, jednak nadal w małych miejscowościach występuję brak zrozumienia i tolerancji nie tylko ze strony dzieci, ale i również rodziców tych dzieci. Kluczową rolę powinna odgrywać edukacja, która zapewni większe zrozumienie problemu zaburzeń psychicznych wśród dzieci.

Przyszłość prawidłowego leczenia pacjenta, to nie tylko nowe leki, tak ważne przecież, ale przede wszystkim umiejętność przeprowadzenia go przez tą chorobę w ramach przychodni, oddziałów dziennych, dobrze przygotowanych ośrodków leczenia środowiskowego.
Dzieci ze schizofrenią stanowią duże wyzwanie dla lekarzy, rodziców oraz nauczycieli. Przekazywanie informacji, które pozwolą przezwyciężyć rodzicom stres, jaki napotykają w związku z chorobą swoich dzieci nie należą tylko do kompetencji lekarzy, ale w dużym stopniu do nauczycieli.

Literatura :

  1. Robert C.Carson,Jamek N.Butcher,Susan Mineka „Psychologia zaburzeń tom 2 Człowiek we współczesnym świecie” Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne Gdańsk 2005
  2. Michał Wiciński, Bartosz Malinowski , Elżbieta Grześk, Katarzyna Szadujkis-Szadurska, Anna Czeczuk, Agnieszka Michalska, Joanna Klonowska, Katarzyna Wójtowicz-Chomicz, Julia Ostrowska , Wioleta Stolarek, Grzegorz Grześk: CZYNNIKI BIOLOGICZNE W ETIOPATOGENEZIE SCHIZOFRENII, Przegląd mikrobiologiczny 2014, 53, 4, 328–334
  3. Kępiński A. Schizofrenia. Wydawnictwo Literackie, Kraków 2001: 15-32.
  4. Namysłowska J. Psychiatria dzieci i młodzieży. Wyd. Lekarskie PZWL. Warszawa 2004: 211-345.
  5. Bodura-Madej W., Bratnik E.Psychiatria dzieci i młodzieży. Wyd. Lekarskie PZWL. Warszawa 2012: 220-300.
  6. Dunia-Wąsowicz D. Padaczka i inne zaburzenia napadowe u dzieci. Medical Tribune. Warszawa 2013: 86-110.
    1. Jędrzejczak J. Padaczka. Wydawnictwo Czelej. Lublin, 2006: 12-20.
  8. Jędrzejczak J. I Ty możesz zachorować na padaczkę. TacyJakJa.pl. 2012:34-50.
  9. B. Leczenie padaczki u dzieci i młodzieży. TERMEDIA. Poznań 2011:101-131