Przetrwały przewód tętniczy Botalla ( PDA) występuję z częstotliwością 0,04 do 0,72 % populacji dzieci. Może występować samodzielnie lub towarzyszyć innym wadą serca. Szczególnie narażoną grupą na występowanie PDA są wcześniaki - częstość w tej grupie szacuję się na 20-42% dzieci.
Przewód tętniczy łączy pień płucny z aortą poniżej lewej tętnicy podobojczykowej.
Fizjologicznie u noworodków donoszonych czynnościowe zamknięcie przewodu tętniczego Botalla następuję w pierwszych 24h życia. W grupie dzieci urodzonych przedwcześnie zamknięcie przewodu tętniczego jest opóźnione z powodu obniżonej wrażliwości ściany przewodu na tlen oraz zwiększonej ilości krążących prostaglandyn.
Czynniki ryzyka wystąpienia PDA :
- ZZO
-niedotlenienie
-zakażenia, infekcje
-nadmierna podaż płynów
-zastosowanie leczenia - transfuzja krwi, surfaktant, furosemid
Objawy kliniczne :
- przyśpieszona akcja serca >165 ud/ min
-skaczące tętno
-charakterystyczny szmer
-wzmożone uderzenie koniuszkowe
-kardiomegalia
-zmiany w zapisie EKG
-objawy zastoju w krążeniu płucnym
-spadek systemowego ciśnienia krwi
Najważniejszym badaniem diagnostycznym w przypadku podejrzenia PDA jest badanie echokardiograficzne, które umożliwia ocenę wielkości przecieku, czynności serca oraz ewentualne rozpoznanie innych wad serca.
Leczenie PDA:
W leczeniu PDA stosuję się środki farmakologiczne - indometacyne lub ibuprofen.
Ibuprofen jest inhibitorem syntezy prostaglandyn . Lek stosuję się przez 3 kolejne dni w różnych dawkach:
1 dnia - 10mg/kg m.c.
2 i 3 dzień - 5,5mg / kg m.c.
Przeciwwskazaniem do zastosowania leczenia Ibuprofenem są :
- krwawienie do układu nerwowego (krwotok śródczaszkowy),
- krwawienie z przewodu pokarmowego,
- małopłytkowość i inne zaburzenia krzepnięcia,
-NEK, - zaburzenie funkcji nerek
-zakażenia u noworodka
-hiperbilrubinemia
W leczeniu należy również uwzględnić;
- ograniczenie podaży płynów
-utrzymanie prawidłowych wartości hemoglobiny i hematokrytu
-ewentualne zastosowanie leków moczopędnych
-wsparcie żywieniowe
Do działań niepożądanych, występujących w trakcie leczenia zaliczamy :
-spadek przepływu kwi przez nerki, w tętnicach krezkowych oraz mózgowych
-zahamowanie syntezy tromboksanu A2
W przypadku nieskutecznego leczenia farmakologicznego bądź niemożności jego zastosowania wykonuję się chirurgiczne podwiązanie przewodu tętniczego.
Źródło:
1.J. Gadzinowski;M. Szymankiewicz; E.Gulczyńska. Podstawy Neonatologii. Podręcznik dla studentów. Oddział Wielkopolski Polskiego Towarzystwa Medycyny Perinatalnej. Poznań 2014.
2.J.Szczapa.Podstawy Neonatologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2008,2010.
