Poród jest dynamicznym aktem, który rozpoczyna szereg ściśle określonych zwiastunów. W momencie urodzenia płodu i popłodu ciąża ulega zakończeniu. W każdej chwili jego fizjologiczny przebieg może zmienić się w patologię i stanowić zagrożenie zarówno dla matki, jak i rodzącego się płodu. Ważne jest poznanie zmian występujących podczas przebiegu porodu prawidłowego, aby móc w odpowiednim czasie podjąć działanie, które może zapobiec powikłaniom.
Poród prawidłowy, zwany także fizjologicznym, to szereg występujących po sobie procesów, kończący się wydaleniem z macicy wszystkich elementów jaja płodowego, do których należą: płód, płyn owodniowy i popłód.
Poród fizjologiczny, to spontaniczny poród o niskim ryzyku od momentu rozpoczęcia do ukończenia porodu. Stopień niskiego ryzyka utrzymuje się przez cały czas jego trwania. W wyniku porodu prawidłowego, noworodek rodzi się z położenia podłużnego główkowego, między ukończonym 37 a 42 tygodniem ciąży. Po porodzie fizjologicznym matka i noworodek są w dobrym stanie.
Czynnikami zwiastującymi zbliżający się poród, które pozwolą kobiecie przygotować się i nastawić psychicznie do zbliżającego rozwiązania jest m.in. obniżenie dna miednicy, centralizacja i dojrzewanie szyjki macicy, wstawianie się główki do wchodu miednicy u pierwiastek, skurcze przepowiadające oraz charakterystyczne odejście czopa śluzowego.
Za początek porodu uznaje się wystąpienie regularnej czynności skurczowej macicy, występującej co 10 min, powodującej postęp porodu, czyli skracanie i rozwieranie się szyjki macicy.
Czas trwania porodu jest zróżnicowany. U pierwiastek jest zazwyczaj dłuższy niż u wieloródek. Związane jest ze zróżnicowanym mechanizmem rozwierania szyjki macicy między pierwiastką, a wieloródką. U pierwiastek obserwujemy najpierw rozwieranie ujścia wewnętrznego szyjki, które tworzy lejkowate zagłębienie - szyjka ulega skracaniu, a rozwieranie ujścia zewnętrznego następuje dopiero po jej całkowitym zgładzeniu. U wieloródek natomiast, często można zaobserwować jeszcze przed rozpoczęciem porodu rozwarcie na 1-2 cm. Pod wpływem skurczów macicy dochodzi do jednoczesnego skracania i rozwierania się ujścia wewnętrznego i zewnętrznego szyjki macicy. Jest to główna i zasadnicza różnica mechanizmu rozwierania szyjki macicy pierwiastki i wieloródki.
Wyróżniamy cztery okresy porodu drogami natury:
I okres porodu (rozwierania)
- rozpoczyna się od pojawienia regularnej czynności skurczowej macicy do momentu całkowitego rozwarcia szyjki macicy
II okres porodu (wydalania) - od wystąpienia całkowitego rozwarcia szyjki macicy do urodzenia noworodka.
III okres porodu (łożyskowy)
– od narodzin dziecka do wydalenia popłodu (łożyska)
IV okres porodu (wczesny poporodowy) - obejmuje dwugodzinny okres dokładnego nadzoru nad kobietą po urodzeniu dziecka
Bibliografia:
- Ropacka M., Skręt A. - Poród prawidłowy. Położnictwo. Red.: Bręborowicz GH. PZWL Warszawa 2002
- Charles C., Chapman V. - Prowadzenie porodu. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2010.
