Życie osobnicze człowieka (ontogeneza) rozpoczyna się w momencie zapłodnienia, czyli połączenia plemnika z komórką jajową.
W życiu prenatalnym, rozróżniamy 4 podstawowe okresy rozwoju:
• okres przedimplantacyjny,
• okres tworzenia się listków zarodkowych,
• okres organogenezy
• okres płodowy
Początkiem rozwoju płodu nazwany jest zwykle moment zapłodnienia, który następuje zaraz po zaplemnieniu. Polega na wniknięciu plemnika do jaja i utworzeniu zygoty. Zygota posiada diploidalna liczbę chromosomów, wykazuje tendencje do kolejnych podziałów. W czasie, gdy zygota jest przesuwana wzdłuż jajowodu ku macicy, dochodzi do podziałów, którym towarzyszą procesy różnicowania się komórek.
Dzielące się jajo, materiał i energię do podziałów czerpie z niewielkich ilości substancji o wysokich wartościach odżywczych zawartych w nim samym.
Wraz z implantacją zapłodnionego jaja płodowego rozpoczyna się właściwa faza rozwoju wewnątrzmacicznego. Dzieli się na fazę zarodkową i płodową. Po zagnieżdżeniu się jaja w ścianie macicy, formuje się owodnia, która zabezpiecza zarodek przed mechanicznymi uszkodzeniami. Do owodni są usuwane wydaliny narządów moczowych. Poprzez owodnię prowadzi pępowina, która łączy zarodek z kosmówką (zewnętrzną błoną płodową). Kosmówka dzięki swoim licznym kosmkom zrasta się z kosmkami błony śluzowej macicy, formując w ten sposób łożysko. Poprzez łożysko substancje odżywcze przenikają z krwi matki do krwioobiegu płodu.
Zarodek charakteryzuje się dużą wrażliwością na działanie czynników zewnętrznych. W tym okresie powstaje najwięcej wad rozwojowych. W fazie zarodkowej dochodzi do najszybszego rozwoju, już nigdy później nie występującego tak intensywnie. Na końcu tej fazy zarodek przybiera postać człowieka. W fazie zarodkowej tworzą się układy i narządy, w dalszym etapie następują jedynie zmiany wielkości. Warstwy zarodkowe, z których tworzą się wszystkie tkanki i narządy to: ektoderma, mezoderma i endoderma. Z ektodermy powstaje: naskórek, włosy, paznokcie oraz tkanka nerwowa. Z mezodermy powstaje: skóra, mięśnie, narządy krążenia i wydalania. Natomiast z endodermy powstaje: grasica, tchawica oraz trąbka Eustachiusza. W tej fazie rozwijają się również oczy, uszy, usta, nos, głowa. Kończyny górne i dolne są bardzo podobne do siebie - małe i cienkie. Tułów jest wydłużony i zaokrąglony, zaopatrzony w dość długi ogon, który ulega zatraceniu. Budowa serca jest wyraźna, pojawiają się skurcze mięśni. Wątroba rozpoczyna produkcję żółci i przybiera znaczne rozmiary. Zróżnicowanie narządów płciowych pozwala na określenie płci.
W trzecim miesiącu rozwoju wewnątrzmacicznego, głowa stanowi 1/3 część całego ciała, 1/4 w szóstym miesiącu życia, a w chwili narodzin nawet mniej niż 1/4.
Rozwijają się narządy wewnętrzne, aby umożliwić życie poza organizmem matki. W trzecim miesiącu życia pracują już nerki i serce płodu. Praca serca płodu jest dwukrotnie szybsza niż praca serca matki i jest wyczuwalna przez jej ciało. Przy końcu trzeciego miesiąca funkcjonuje już system nerwowy, który zapewnia tworzenie się odruchów. Dzięki tworzeniu się mięśni, płód powoli zaczyna się poruszać. W trakcie życia płodowego formuje się zmysł smaku, węchu, słuchu, kształtowany zostaje narząd równowagi oraz czucie skórne i wrażliwość na bodźce termiczne.
Okres płodowy to najbardziej dynamiczny etap rozwoju w życiu dziecka. Jest to bardzo ważny czas, w którym ważne jest zdrowie i prawidłowy rozwój dziecka. Różne czynniki (fizyczne, chemiczne, zakaźne, wrodzone itp.) działające na płód mogą doprowadzić do poronienia, porodu przedwczesnego, urodzenia dziecka z wadami rozwojowymi lub innymi odchyleniami od stanu prawidłowego.
