W jaki sposób rodzice tracą dziecko?
Najczęstszą przyczyną utraty dziecka przez rodziców jest poronienie lub śmierć dziecka przed, w trakcie lub po porodzie.
Czym jest poronienie?
Poronienie jest to oddzielenie się elementów jaja płodowego w macicy bez możliwości rozwoju płodu poza macicą.
Możliwość przeżycia płodu jest podstawą do prawnych i naukowych rozważań oraz różnych definicji zarówno ośrodków lokalnych, jak i centrów medycznych. Za poronienie uznaje się przedwczesne zakończenie ciąży do 22 tygodnia życia płodowego. Po 22 tygodniu życia płodowego jest mowa o porodzie przedwczesnym.
Rodzaje poronień.
Wyróżniamy 5 rodzai poronień:
a) poronienie samoistne następujące najczęściej do 20 tygodnia ciąży
b) poronienie wywołane na wskutek działania zabiegowego lub leków
c) poronienie zakażone na wskutek stanu zapalnego elementów jaja płodowego lub żeńskich narządów płciowych
d) poronienie posocznicowe na wskutek rozprzestrzenienia się bakterii bądź toksyn w obrębie układu krwionośnego lub żeńskich narządów płciowych
e) poronienie nawykowe czyli następujące po sobie przynajmniej 3 z rzędu poronienia samoistne
Prawo Polskie dotyczące praw rodziców, którzy stracili dziecko.
-
Każdy rodzic ma prawo do rejestracji dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego . Szpital ma obowiązek wystawić w takim wypadku tzw. pisemne zgłoszenie urodzenia dziecka. Pismo to przysługuje każdemu dziecku (medycznie płodowi, zarodkowi) bez względu na czas zakończenia ciąży. W Urzędzie Stanu Cywilnego otrzyma się wtedy akt urodzenia dziecka z adnotacją, że urodziło się martwe. Nie sporządza się aktu zgonu gdyż akt urodzenia z zamieszczoną adnotacją jest jednocześnie aktem urodzenia i aktem zgonu. W przypadku poronienia w domu rodzicom przysługuje także prawo do rejestracji. Prawo to regulowane jest przez Rozporządzenie Ministra Zdrowia znajdujące się w (Dz. U. 2005 Nr 27 Poz. 232)
-
W przypadku narodzenia martwego dziecka kobiecie przysługuje 8 tygodni urlopu. W pracy należy przedstawić skrócony akt urodzenia dziecka zawierający adnotacje o śmierci dziecka. Niema konieczności przedstawiania zaświadczenia lekarskiego.
Rodzice mają prawo do pochowania dziecka ( jego ciała bądź szczątków) bez względu na czas zakończenia ciąży. W takim wypadku szpital ma obowiązek wystawić akt zgonu potrzebny do pochówku na cmentarzu. Prawo to wynika z rozporządzenia ministra zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 roku znajdującym się w (Dz. U. 2001 Nr 153 Poz. 1783)
§ 7. Zwłoki dzieci martwo urodzonych są chowane przez osoby uprawnione, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy; na wniosek osób uprawnionych zwłoki te mogą być spopielone przez zakłady opieki zdrowotnej dysponujące odpowiednimi urządzeniami do tego celu.
-
Rodzice mają prawo do uzyskania zasiłku pogrzebowego bez względu na czas zakończenia ciąży. W ZUS-ie należy przedstawić dokument potwierdzający prawo do otrzymania świadczenia oraz akt zgonu bądź akt urodzenia zaopatrzony w adnotację o martwych narodzinach.
-
Rodzice maja prawo do otrzymania dokumentacji medycznej.
-
Rodzice mają prawo do szacunku i dobrego traktowania. Wiąże się to między innymi z prawem do zobaczenia dziecka- bez względu na to, jak ono wygląda. Wynika to z faktu iż martwe dziecko jest własnością rodziców i to oni decydują o dalszym losie. Prawo to nie wynika wprost z przepisów polskich jednak jest to punkt respektowany ze względu na etykę i prawo do poszanowania pacjenta.
Prawo kanoniczne dotyczące dzieci nieochrzczonych.
W kościele katolickim nie ma prawa zakazującego pochówku dzieci nienarodzonych i nieochrzczonych. Jest wręcz niezgodnym z prawem kościelnym dość często spotykane zwyczaje nazywane „pokropkiem”, czyli pogrzebem dziecka polegającym jedynie na skropieniu wodą świeconą trumienki w zakrystii, bez mszy oraz odprowadzania trumny z dzieckiem na cmentarz.
Pogrzeb
Pogrzeb małego dziecka ochrzczonego i nieochrzczonego mają taką samą strukturę jak pogrzeb dorosłego. Jedyną różnicą są modlitwy wypowiadane przez kapłana. W czasie takiego pogrzebu nie ma modlitw wstawienniczych za zmarłych ( spowodowane jest to tym iż modlitwy te są formą prośby o wstawiennictwo za danym zmarłym który za swego życia popełniał błędy poprzez grzechy). Pogrzeb powinien być odprawiany w szatach liturgicznych koloru białego a nie jak w przypadku pogrzebów dorosłych w kolorze fioletowym. Kolor szat reguluje Komisja ds. Kultu Bożego i dyscypliny sakramentów Episkopatu Polski w Uprawnieniach w zakresie adaptacji Punkt 22 d
„Obrzędy pogrzebowe dorosłych odprawia się zasadniczo w kolorze fioletowym lub czarnym. Jeżeli zmarły wyraził przed śmiercią pragnienie, aby użyto szat białych, można je spełnić. Pogrzeb dzieci odprawia się w szatach koloru białego.”
Istnieje także prawna możliwość odprawienia mszy. Bez względu na to czy dziecko zmarło przed czy po porodzie pogrzeb może odbyć się jako pogrzeb kościelny zgodnie z (kan. 1183 § 2 Kodeksu Prawa Kanonicznego).
Żaden ksiądz nie ma prawa odmówić prawa do pogrzebu nawet, jeśli dziecko zmarło w wyniku poronienia ( do 22 tygodnia życia). Wszelkie sytuacje nie wyrażenia zgody mogą być zaskarżone do biskupa danej diecezji.
Należy pamiętać, że poroniona ciąża to dziecko w takim czy innym kształcie ale to ludzka istota i nie należy a w szczególności przy rodzicach którzy przeżywają tragedie mówić “to coś” “ten płód” czy tym podobne bo to tylko wywołuje większy ból u rodzica. Warto porozmawiać z rodzicami zaproponować im wszelkie formy upamiętnienia swego dziecka. Warto zasugerować coraz bardziej popularne na zachodzi odciski gipsowe stóp i rąk zmarłych dzieci. Tak niewiele z naszej strony a tak wiele dla rodziców. należy również zadbać po poronieniu o to by kobieta nie miała bezpośredniego kontaktu z kobietami w ciąży, p porodzie z którymi przebywają własne dzieci. należało by umieścić pacjentkę w oddzielnej sali w miarę możliwości z ograniczeniem dochodzenia dźwięków takich jak płacz dziecka. Najlepszym oddziałem wydawał by się oddział ginekologii. Warto wskazać rodzicom miejsca wsparcia Ważne jest aby z godnością oddać jeśli rodzice sobie tego życzą ich dziecko umyte i owinięte w czyste pieluszki nawet gdy dziecko jest zdeformowana i nieprzypominające “normalnego” małego człowieka. Jeśli rodzice tego pragną nie należy utrudniać im możliwość zobaczenia swojego dziecka. Warto również samemu zabezpieczyć kosmyk włosów dziecka lub odciski stóp i raczek na kartę papieru i włożyć je w kopertę i zapieczętować i przekazać rodzicom że gdy uznając to za odpowiedni czas mogli otworzyć tę kopertę i posiadać choć cząstkę swojego dziecka.
Zachęcam w szczególności położne z sali porodowej do zapoznania się ze stroną www.poronienie.pl gdzie można znależść wiele przydatnych informacji jak postępować w tych trudnych sytuacjach.
Bibliografia:
Tadeusz Pisarski, Położnictwo i Ginekologia podręcznik dla studentów, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Wydanie IV unowocześnione,
Grzegorz H. Bręborowicz, Położnictwo podręcznik dla położnych i pielęgniarek, Wydawnictwo lekarskie PZWL,Wydanie I
Joachim W. Dudenhausen, Willibald Pschyrembel, Położnictwo praktyczne i operacje położnicze, Wydawnictwo Lekarskie PZWL,Wydanie V
Michał Troszyński, Położnictwo Ćwiczenia, Wydawnictwo PZWL
