Pieluszkowe zapalenie skóry, PZS – stan zapalny skóry zlokalizowany w miejscu przylegania pieluszki.
PZS należy do najczęstszych schorzeń skóry wieku niemowlęcego i wczesnodziecięcego, jest częstą infekcją u osób z niedoborem odporności. Przyczyny występowania PZS mają charakter złożony i wieloczynnikowy. Główny czynnik predysponujący do wystąpienia PZS stanowi długi kontakt skóry z wilgotnym środowiskiem. Dlatego tak ważna jest właściwa pielęgnacja tej okolicy. Podstawowym elementem pielęgnacji skóry pod pieluszką u niemowlęcia jest częsta zmiana pieluszek co najmniej po każdym wypróżnieniu , oraz dokładne mycie skóry z resztek kału i moczu.
Dziecko żywione sztucznie oddaje mniej stolców a karmione piersią więcej. Pieluszki tetrowe powinniśmy zmieniać po każdym oddaniu moczu lub stolca jednorazowe pielucho majtki z wkładem pochłaniającym wilgoć co 3 do 4 godzin albo nawet częściej. Do mycia można stosować jednorazowe chusteczki ,zwilżoną pieluchę lub ręcznik. Należy uważać ponieważ niektóre chusteczki jednorazowe są nasączone detergentami i mogą podrażniać wrażliwą skórę dziecka. Nie wolno stosować ich u niemowląt z atopowym zapaleniem skóry.
Czyszcząc skórę okolicy pieluszkowej należy pamiętać:
• Używamy delikatnych środków do mycia mogą to być hipoalergiczne nie myj skóry okolicy pieluszkowej mydłem tzw. antyseptycznym podrażnia
• Dziewczynkę przemywamy od przodu do tyłu zapobiega to zanieczyszczeniu kałem przedsionka pochwy i zakażeń dróg moczowych
• Myjąc chłopców pamiętajmy ,ze napletek do pierwszego roku życia jest sklejony z powierzchnia żołędzi co spełnia ochronną rolę. Nie wolno go odciągać na siłę
• Nie wolno unosić pupy dziecka ciągnąc go za nóżki w górę –grozi to zwichnięciem bioder .Najpierw odsuwamy nieco nóżki lub przekręcamy malucha na bok myjemy pośladki a następnie podtrzymają je ręka podkładamy czystą pieluchę.
• Dokładnie osuszamy skórę ale delikatnie żeby jej nie uszkodzić.
• Wietrzymy pupę niemowlaka, pozwalamy mu pofikać z goła pupą jeśli to możliwe przy każdej zmianie pieluchy.
• Po zmianie pieluszki skórę można posmarować kremem pielęgnacyjnym mogą to być np. krem tłusty ,krem z cynkiem ,maść przeciw odparzeniom ,maść z allantoiną i
d-pentenolem, bezwonny krem z dodatkiem olejku lawendowego, krem z nagietkiem lub rumiankiem.
• Uważamy stosując zasypki szczególnie antyseptyczne nadmiar robi się wilgotny i drażni skórę Jeśli stosujesz to z umiarem i obserwuj czy jest właściwa dla twojego dziecka.
Prawidłowa pielęgnacja powinna uchronić nas przed odparzeniami ale nie koniecznie przed pieluszkowym zapaleniem skóry.
Odparzenie to nie wielkie zaczerwienienie wokół odbytu czy cewki moczowej. Może być wywoływane przez:
• zbyt długi kontakt malucha z moczem i kałem, najbardziej drażniący jest tu amoniak który powstaje w skutek rozkładu moczu i kału przez bakterie
• niedokładne wypłukanie pieluszki tetrowej z proszku
• zmiany w stolcu spowodowane nowymi pokarmami, szczepieniem czy antybiotykiem
Wymusza to odpowiedź że zbyt rzadkie mycie pupy, biegunki i upały przyczyniają się do powstawania odparzeń. Jeśli zareagujemy od razu po wystąpieniu zaczerwienienia szybko sobie z tym poradzimy. Wystarczy umyć pupę, odparzone miejsce posmarować specjalnym kremem i regularnie zmieniać pieluszkę. Jeśli zlekceważymy problem dojdzie do pieluszkowego zapalenia skóry.
Pieluszkowe zapalenie skóry objawia się pojawieniem się bolesnych zaczerwienionych plam w okolicach odbytu i cewki moczowej. Powstają zmiany rumieniowe przy odbycie, narządach płciowych w pachwinach, na udach oraz dolnych partiach brzucha. Występuje łuszczenie się naskórka, świąd i pieczenie.
Wyróżniamy trzy rodzaje PZS:
-
Postać łagodna:
• Zmiany rumieniowe zaczynają przybierać postać sączącą
• Pojawiają się pęcherzyki
• Występuje obrzęk zaczerwienionych ognisk rumieniowych -
Postać nadżerkowa
• Pojawiają się grudki, krostki świadczące o zakażeniu się drożdżakami
• Mogą pojawić się nadżerki
• Występuje świąd, pieczenie, ból
• Zmiany pokrywają cały obszar „podpieluszkowy” tworząc jedną wielką gorącą w dotyku ranę. -
Ziarniniak pośladków
• Najcięższa ale zarazem najrzadziej występująca odmiana PZS
• Mogą powstawać wypukłe grudki zaczerwienione lub białe
• PZS może prowadzić do pęknięć i owrzodzeń skóry
• Malec jest płaczliwy, ma problemy ze snem, nie chce jeść, może mieć podwyższoną temperaturę
• Nie zbędna jest pomoc lekarza
Do powstania PZS-u przyczynia się:
• biegunka
• zakażenie układu moczowego
• infekcje dróg moczowych
• brak dostępu powietrza
• zmiany w diecie
• ząbkowanie
• antybiotykoterapia
• przegrzanie niemowlęcia
• czynniki drażniące ( kontakt skóry ze stolcem i moczem, otarcia skóry, źle wypłukana odzież, nieodpowiednio dobrany kosmetyk, pampersy).
Jeśli będziesz stosować do PZS. Jeśli będziesz czujny, skończy się na odparzeniu z którym łatwo sobie poradzisz.
Jeśli twoje zabiegi pielęgnacyjne nie poskutkowały trzeba udać się do lekarza. Taki stan może być spowodowany nadkażeniem bakteryjnym lub drożdżycą. Specjalista może wdrożyć leczenie sterydowe które ma leczenie przeciwzapalne. Przy ostrych zmianach skórnych lekarz wdraża antybiotyk o działaniu ogólnym żeby opanować stan zapalny. Można też stosować preparaty bakteriobójcze, przeciwdrożdżakowe, przeciwgrzybiczne lub przeciwhistaminowe (jeśli przyczyną była alergia), niesterydowe leki przeciw zapalne które działają przeciw zapalnie i przeciw bólowo.
LITERATURA:
-
Pediatr Med Rodz 2012, Vol 8 Numer 3
-
Rusin-Tupikowska A., Zalewska M., Baran E.: Pieluszkowe zapalenie skóry – miejsce drożdżaków wśród czynników etiopatogenetycznych. Mikologia Lekarska 2010
-
Garfunkel L.C., Kaczorowski J.M., Christy C.: Konsultacja kliniczna w pediatrii. Tom 2, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011.
