Chorobą zakaźną wieku dziecięcego określa się stan chorobowy, który cechuje bardzo duża zaraźliwość, a przechorowanie daje praktycznie odporność na całe życie.
Do najczęstszych zaliczamy:
- płonicę,
- krztusiec,
- odrę,
- ospę wietrzną,
- świnkę,
- różyczkę.
PŁONICA
Jest to ostra choroba zakaźna, przebiegająca pod postacią zapalenia gardła, wysypki. Występuje głównie u dzieci od roku do 14 lat. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez kontakt pośredni z przedmiotami, pokarmami zakażonymi.
Objawy:
-wysoka gorączka,
-wymioty,
-drobnoziarnista wysypka na całym ciele z wyjątkiem tzw. Trójkąta Fiłatowa (bladość między skrzydełkami nosa, fałdami policzkowymi, wargami i podbródkiem),
-łuszczenie skóry, które jest następstwem wysypki
Zapobieganie tej chorobie jest dość trudne z powodu braku swoistej szczepionki ochronnej.
Konieczna jest antybiotykoterapia i leżenie w łóżku.
KRZTUSIEC
Jest to bardzo zaraźliwa choroba, którą cechuje napadowy kaszel z wydzielaniem lepkiej plwociny. Przenosi się drogą kropelkową. Najczęściej chorują niemowlęta i małe dzieci, do 4 lat.
Przeciętnie krztusiec trwa od 6-8 tygodni, a przebycie zakażenia daje trwałą odporność.
Niemowlęta należy leczyć w szpitalu (zamiast typowego kaszlu mogą u nich występować zagrażające życiu napady bezdechu).
Podaje się antybiotyki, środki uspakajające, robi inhalacje.
ODRA
Zakażenie następuje drogą powietrzno- kropelkową poprzez rozpylanie wirusa podczas kichania, kaszlu, mówienia.
W przebiegu choroby można wyróżnić trzy okresy:
-okres nieżytowy ( trwa 3-4 dni ), pojawia się złe samopoczucie, brak łaknienia, wysoka temperatura, nieżyt nosa i spojówek, światłowstręt, łzawienie, zapalenie dróg oddechowych, suchy, męczący kaszel. Na podniebieniu może pojawić się plamista wysypka, a na błonie śluzowej, na wysokości zębów trzonowych białe plamki.
-okres wysypkowy (trwa 3-5 dni ) Obserwujemy tu pojawienie się pierwszych wykwitów, w postaci bladoczerwonych grudek. Najczęstsza lokalizacja to: szyja, twarz, tułów, kończyny, tył płatków usznych.
-okres zdrowienia to ustępowanie wyżej wymienionych objawów
(wysypka blednie, ustępuje kaszel, spada temperatura ciała )
Leczenie odry jest dość proste. Najlepszym sposobem jest leżenie w łóżku, w zaciemnionym pomieszczeniu.
Przebycie choroby w dzieciństwie zapewnia odporność na całe życie. Chociaż przebieg odry jest łagodny, duże znaczenie mają szczepienia ochronne, ponieważ chronią przed powikłaniami choroby.
OSPA WIETRZNA
Zakażenie szerzy się drogą kropelkową.
Podstawowym objawem jest pęcherzykowa wysypka, która pojawia się nagle, w pierwszym dniu choroby. Pęcherzyki te początkowo są wypełnione przejrzystym płynem. Stopniowo płyn mętnieje, zasychając w strupki.
Wykwity występują w różnych miejscach, na owłosionej skórze głowy, na twarzy, tułowiu i kończynach, na błonie śluzowej jamy ustnej, spojówkach.
Po odpadnięciu strupów pozostają delikatne blizny, które z biegiem czasu znikają.
Leczenie jest objawowe, skierowane głównie na złagodzeniu świądu, obniżeniu gorączki, kąpieli w płynach odkażających.
ŚWINKA
Jest zakaźną, wirusową chorobą, szczególnie wieku dziecięcego. Choroba szerzy się drogą kropelkową, a jej zakaźność jest bardzo wysoka. Chore dziecko
zaraża już 2-3 dni przed wystąpieniem pierwszych objawów.
Objawy zwiastujące to:
-złe samopoczucie,
-stan podgorączkowy,
-ból głowy,
-uczucie ogólnego rozbicia.
Po tym czasie pojawiają się typowe dla świnki objawy, tj.: powiększenie i bolesność ślinianek przyusznych, wysoka temperatura.
Powiększone i bolesne ślinianki powodują, że wygląd twarzy staje się bardzo charakterystyczny. Zatraca się granica między brodą a szyją.
Twarz staje się pełna. Choroba zwykle trwa 10 dni, a jej przebycie gwarantuje trwałą odporność na powtórne zachorowanie.
Bardzo groźne w tej chorobie są powikłania. Mogą dotyczyć układu nerwowego, pokarmowego, tarczycy i jąder ( u chłopców może prowadzić do bezpłodności ).
Leczenie niepowikłanej choroby jest objawowe i może być prowadzone w domu.
Profilaktyka to stosowanie bardzo skutecznych szczepień ochronnych.
RÓŻYCZKA
Choroba przenoszona droga kropelkową.
Okres wylęgania to 2-3 tygodnie, a 7 dni przed wystąpieniem wysypki zaczyna się okres zaraźliwości, który kończy się 3-5 dni po wystąpieniu wysypki.
Objawy:
-powiększenie węzłów chłonnych i ból przy ich dotykaniu,
-gorączka,
-pojawienie się na twarzy i tułowiu małych plamek, które często zlewają się w jedną całość, dając wrażenie czerwonej skóry.
Po około 2-3 dniach wysypka znika i nie pozostawia żadnych śladów.
Leczenie jest objawowe.
Każda z wymienionych wyżej chorób jest bardzo niebezpieczna, a nieleczona lub nierozpoznana może stać się przyczyną wielu poważnych powikłań.
Piśmiennictwo:
- Medycyna rodzinna; J.B. Latkowski, W. Lukas 2009r.
- Medycyna rodzinna- co nowego? A.Steciwko 2010
- Lekarz Rodzinny –marzec 2012.
- Pediatria Podręcznik do Państwowego Egzaminu Lekarskiego i egzaminu specjalizacyjnego; A. Dobrzańska, J. Ryżko 2005r.
- Choroby wieku dziecięcego; A.Milanowski 2010r.
- Choroby zakaźne u dzieci; C.J.Baker 2010r.
- Atlas chorób zakaźnych dzieci; I.Kacprzak-Bergman, L.Szenborn 2010.
- Materiały z konferencji: Co nowego w szczepieniach ochronnych w 2010 roku- od niemowlęcia do wieku dojrzałego.
- Zakażenia wirusami opryszczki pospoliej oraz ospy wietrznej i półpaśca jako wskazanie do leczenie acyklowirem; L.Szenborn- Przewodnik lekarza- 2011.
- Pierwsze dwa lata życia dziecka; A.Chybicka, A.Dobrzańska, J.Szczapa, J.Wysocki 2012.
