Ostra niewydolność oddechowa u dzieci

Dla położnych - Wasze artykuły - ZAKOŃCZONY
1

Niewydolność oddechową rozpoznaje się w razie
stwierdzenia u pacjenta hipoksemii ( p02 we krwi tętniczej
poniżej 50 mmHg ), występującej pomimo oddychania 50%-wą
mieszaniną tlenu, z towarzyszącą lub nie hiperkapnią we krwi
tętniczej.

Klasyfikacja:

  1. Stany, w których występują zaburzenia wentylacji o charakterze obturacyjnym :
    a) obturacja górnych dróg oddechowych, np.we wrodzonych anomaliach ( zarośnięcie nozdrzy tylnych, zespół Pierre’a Robina, pierścienie naczyniowe ), w aspiracji treści żołądkowej lub ciała obcego, stanem zapalnym ( zapalenie nagłośni, alergiczny obrzęk krtani, procesy rozrostowe )
    b) obturacja dolnych dróg oddechowych, np. we wrodzonych anomaliach, w aspiracji ( przetoka tchawiczo – przełykowa ), spowodowane infekcjami ( krztusiec, zapalenie oskrzelików i płuc ), stanem zapalnym, skurczem oskrzeli ( astma, dysplazja oskrzelowo – płucna ).

  2. Stany, w których występują zaburzenia wentylacji o charakterze restrykcyjnym :
    a) choroby miąższu płuc : niedorozwój płuc, zespół błon szklistych, odma opłucnowa, obrzęk i krwotok płuc
    b) nieprawidłowości w budowie ścian klatki piersiowej (przepuklina przeponowa, brak żeber, niedorozwój klatki piersiowej, myastenia, otyłość ).

  3. Zaburzenia powodujące nieefektywną wymianę gazów pomiędzy pęcherzykami a krwią włośniczek płucnych, np. obrzęk płuc, pneumocystowe zapalenie płuc, urazy głowy, neuroinfekcje, tężec, itp.

Cechy kliniczne ostrej niewydolności oddechowej :

  1. Objawy płucne :
    a) zwiększenie częstości oddechów :
  • zmiana głębokości i rytmu oddychania
  • zaciąganie klatki piersiowej
  • oddech skrzydełkowy nosa
  • sinica
  • nadmierna potliwość
    b) szmery oddechowe ( ściszone lub nieobecne )
  • postękiwanie
  • świszczący oddech
  1. Objawy neurologiczne ( z powodu hipoksemii ):
  • ból głowy
  • niepokój
  • drażliwość
  • drgawki
  • śpiączka ( np. w myastenii po podaniu 02 )
  1. Objawy ze strony układu krążenia :
  • obniżone RR
  • bradykardia
  • niewydolność krążenia
  • obrzęk płuc

Leczenie :

  1. Tlenoterapia – powinna być prowadzona z użyciem jak najniższych stężeń tlenu, które pozwolą uzyskać p02 we krwi tętniczej powyżej 60 mmHg

  2. Drożność dróg oddechowych :
  • usunięcie wydzieliny
  • leki rozszerzające oskrzela
  • intubacja dotchawicza
  • nawilżanie powietrza
  • intubacja oraz prowadzenie mechanicznej wentylacji z dodatnim ciśnieniem (konieczne w razie zwiększonej prężności CO2 przebiegającej z kwasicą oddechową)
  • monitorowanie czynności życiowych (EKG, tętna, częstości oddechów, RR, ciśnienia parcjalnego tlenu – pomiar przezskórny, temperatury ciała, OCŻ – ośrodkowego ciśnienia żylnego)
  • uzupełnianie surfaktnantu
  • nawadnianie pozajelitowe
  • antybiotyki
  • fizykoterapia (opukiwanie klatki piersiowej i drenaż)

Tlenoterapia
Wskazaniem do stosowania jest obniżenie Pa O2 poniżej 70 mmHg.

Toksyczność tlenu : stosowany powyżej 12 godzin w stężeniach zwiększających powoduje :

  • retinopatię wcześniaczą- proliferacja naczyń siatkówki i uszkodzenie oka
  • uszkodzenie płuc (dysplazja oskrzelowo – płucna )
  • uszkodzenie OUN (martwica neuronów okolicy ośrodka wzrokowego i mostu )
  • hemolizę ( utlenowanie błon komórek krwinek czerwonych )

Wskazania do stosowania oddechu zastępczego :

  1. ciężka kwasica oddechowa i niedotlenienie : Pa O2 < 50 mmHg; przy podawaniu 100% tlenu do oddychania
    Pa CO2 > 65 mmHg pH poniżej 7.2

  2. utrzymujący się bezdech

Sposoby podawania tlenu :

  1. budka głowowa obejmująca głowę dziecka
  2. inkubator ( tlen dodaje się za pomocą przepływomierza, mierząc stężenie O2 wewnątrz komory )
  3. rurka dotchawicza i kaniula donosowa
  4. worek samorozprężalny

Literatura:

  1. B.E. Jarrell, R.A. Carabasi: Chirurgia. Wrocław: Urban&Partner, 1996, s. 103-104

  2. A. Dobrzańska, J. Ryżko Pediatria. Podręcznik do Państwowego Egzaminu Lekarskiego i egzaminu specjalizacyjnego Urban&Partner 2005.

  3. Danuta Dzierżanowska: Antybiotykoterapia praktyczna. Wyd. IV. Bielsko-Biała: [Alfa]-Medica Press, 2008, s. 326–327.

  4. Leon Jabłoński (red): Podstawy Mikrobiologii Lekarskiej. Warszawa: PZWL, 1979, s. 204-223.

  5. Rowińska-Zakrzewska Ewa, Bestry Iwona: Choroby śródmiąższowe płuc. W: Andrzej Szczeklik: Choroby wewnętrzne : podręcznik multimedialny oparty na zasadach EBM, [T. 1]. Cz. II: Choroby układu oddechowego. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2005, s. 572, 575.