Niedoczynność tarczycy stwierdza się przy miernym wzroście hormonu tyreotropowego (TSH), a prawidłowych wartościach T4, T3, fT4, fT3. Jedną z najczęstszych przyczyn pierwotnej niedoczynności tarczycy są autoimmunologiczne zapalenie gruczołu tarczowego – choroba Hashimoto, radykalne leczenie chirurgiczne, terapia radiojodem. Niedoczynność tarczycy rzadziej spowodowana jest zaburzeniem metabolizmu jodu lub chłonniakiem tarczycy [3,8].
Wśród czynników ryzyka niedoczynności tarczycy wyróżnia się:
- chorobę autoimmunologiczną u najbliższych członków rodziny
- płeć żeńską
- cukrzycę ciężarnych lub typu 1
- autoimmunologiczne zaburzenia funkcji nadnerczy
- bielactwo
- celiakię
- ekspozycję na napromieniowanie
- leki- zbyt duże dawki tyreostatyków [8, 9, 12]
Objawy zarówno u kobiet ciężarnych jak i niebędących w ciąży są takie same. Trudność diagnostyczna polega na tym , iż objawy te są podobne do objawów występujących w ciąży. Objawy te mogą być przez dłuższy czas dyskretne, co zdecydowanie utrudnia diagnozę. Występuje: - zmniejszona tolerancja wysiłku,
- osłabienie siły mięśniowej,
- kurcze mięśni,
- obrzęki obwodowe,
- nietolerancja zimna,
- zmęczenie,
- osłabienie pamięci,
- zaburzenia koncentracji,
- suchość skóry,
- wypadanie włosów,
- łamliwość paznokci,
- zaparcia,
- zespół cieśni nadgarstka,
- parestezje,
- senność oraz powiększenie gruczołu tarczowego , w ciąży może być to zjawisko fizjologiczne.
Nieleczona niedoczynność tarczycy niesie za sobą ryzyko: - anemii ciężarnych,
- nadciśnienia tętniczego,
-stanu przedrzucawkowego, - zaburzenia funkcji serca,
- poronienia,
- porodu przedwczesnego,
- opóźnionego wzrostu wewnątrzmacicznego płodu,
- niskiej masy urodzeniowej.
Wzrasta również ryzyko śmierci okołoporodowej noworodka oraz możliwość przedwczesnego odklejenia się łożyska prawidłowo usadowionego [8, 9, 12]. Niedobór hormonów tarczycy zwłaszcza w II i III trymestrze może być przyczyną nieodwracalnego uszkodzenia mózgu u rozwijającego się płodu [12]. Po okresie ciąży często występuje poporodowe zapalenie tarczycy, depresja, wypadanie włosów oraz osłabienie pamięci [9].
Według wytycznych AACE zalecana jest kontrola funkcji tarczycy w I trymestrze ciąży. TSH powinno wynosić 0,3 – 3,0 mjm./l tj. 0,3 – 3,0 mikro jm./ml. Maksymalne stężenie TSH według wielu autorów nie powinno przekraczać 4,12 mikro jm./ ml. ACOG i USPSTF zalecają badania przesiewowe u kobiet z obciążonym wywiadem, z objawami chorób tarczycy oraz z powiększonym gruczołem. Oprócz TSH należy oznaczyć przeciwciała przeciw peroksydazie – A-TPO. Obecność przeciwciał może być przyczyną niepowodzeń w leczeniu niepłodności czy zapłodnienia pozaustrojowego także może odpowiadać za poronienia, przedwczesne odklejenie się łożyska, nadciśnienie indukowane ciążą, stan przedrzucawkowy, poród przedwczesny, poporodowe zaburzenia funkcji tarczycy oraz depresję.
