Częstość występowania u dzieci jest znacznie mniejsza niż u ludzi dorosłych i szacuje się ją na 1-5%.
Do rozpoznania nadciśnienia upoważnia stwierdzenie trzech niezależnie wykonanych pomiarach podwyższonych wartości ciśnienia skurczowego u rozkurczowego, w odniesieniu do płci, wieku, wagi i wzrostu dziecka z oceną na siatkach centylowych dla nadciśnienia tętniczego. Wysokie ciśnienie zdiagnozowane u dzieci i nastolatków utrzymuje się również w okresie dorosłości
U dzieci wyróżnia się nadciśnienie tętnicze:
- graniczne,
- znamienne,
- ciężkie.
Nadciśnienie tętnicze można podzielić na:
a) pierwotne (samoistne),
b) wtórne (objawowe).
Przyczyny samoistnego nadciśnienia tętniczego nie są dotąd jednoznacznie ustalone.
Leczenie nadciśnienia tętniczego samoistnego polega na unormowaniu trybu życia, wprowadzeniu ograniczeń dietetycznych oraz zastosowaniu odpowiednich środków farmaceutycznych, zależnie od okresu choroby.
Powrót ciśnienia do warunków prawidłowych pod wpływem leczenia nie upoważnia do jego przerwania, nie może być wskazaniem do obniżenia dawek stosowanych leków.
Nadciśnienie wtórne jest nadciśnieniem pojawiającym się w przebiegu różnych chorób o ustalonej etiologii.
Może występować w następujących stanach chorobowych:
-Nadciśnienie nerkowe:
- choroby upośledzające ukrwienie nerek,
- zator tętnic nerkowych, wady rozwojowe tętnic nerkowych, wodonercze, guzy nerek,
- choroby miąższu nerek (ostre i przewlekłe kłębuszkowe zapalenie nerek, odmiedniczkowe zapalenie nerek.
- nefropatia cukrzycowa;
-Nadciśnienie na skutek zaburzeń hormonalnych:
- choroba kory lub rdzenia nadnerczy,
- choroba przedniego płata przysadki ,
- choroby innych gruczołów wydzielania wewnętrznego;
-Nadciśnienie w wyniku zaburzeń hemodynamicznych ;
-Nadciśnienie spowodowane zaburzeniami metabolicznymi ;
-Nadciśnienie spowodowane chorobami układu nerwowego (stan wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego).
Objawy nadciśnienia tętniczego wtórnego są podobne do objawów występujących w nad ciśnieniu samoistnym – zawsze jednak współistnieją z objawami choroby podstawowej. Leczenie powinno dotyczyć przede wszystkim choroby podstawowej, ponieważ jej wyleczenie może przywrócić normalne wartości ciśnienia tętniczego.
Objawy:
- zawroty i ból głowy,
- Nudności i wymioty,
- Niechęć dziecka do spożywania posiłków z ograniczeniem soli,
- Uczucie gorąca i zaczerwienienie skóry twarzy,
- Uczucie gorąca i zaczerwienienie skóry twarzy,
- Zaburzenia snu spowodowane nocnymi pomiarami RR,
- Nadpobudliwość,
- brak przyrostu masy ciała,
- zaburzenia świadomości,
- zaburzenia widzenia.
OBJAWY ZE STRONY NEREK:
- bladość błon śluzowych,
- obrzęki twarzy i kończyn,
- zaburzenia oddawania moczu,
- wielomocz,
- nykturia.
Leczenie nadciśnienia tętniczego u dzieci powinno w pierwszej kolejności obejmować eliminację czynników ryzyka podwyższenia wartości tj.: nadwagi, nadmiernego spożycia soli, małej aktywności fizycznej. Terapię niefarmakologiczną należy kontynuować nawet po rozpoczęciu farmakologicznej interwencji.
Ponieważ może to poprawić ogólny profil ryzyka sercowo-naczyniowego
u dzieci z nadciśnieniem tętniczym.
Prewencja w postaci prowadzenia prozdrowotnego stylu życia to połowa sukcesu.
Należy zachęcać dzieci do uprawiania wysiłku fizycznego, zachęcać do racjonalnego odżywiania się.
PIŚMIENNICTWO:
- Wysokie ciśnienie, Dr n. med. Peter Ederer, Warszawa 1997
- Zalecenia ESH/ESC dotyczące leczenia nadciśnienia tętniczego – 20016 rok, Polskie Towarzystwo Kardiologiczne
- Jak obniżyć ciśnienie krwi, pod red. dr n. med. Marcina Świerada, Warszawa 2007,
- Wysokie ciśnienie, Dr n. med. Peter Ederer, Warszawa 1997,
- Choroby serca, pod red. Bernarda Gersha, tłumaczenie i konsultacje: prof. dr hab. Stanisław Filipecki, Warszawa 2006,
- Choroby wewnętrzne. Przyczyny, rozpoznanie i leczenie. Andrzej Szczeklik (red.). T. I. Kraków: Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005, s. 1369-71
- Lurbe E., Nadciśnienie tętnicze u dzieci i młodzieży, European Society of Hypertension Scientific Newsletter: Update on Hypertension Management 2010; 11
