Krwawienie z niedoboru witaminy K

Dla położnych - Wasze artykuły - ZAKOŃCZONY
1

Krwawienie z niedoboru witaminy K.

2

Witamina K jest potrzebna do syntezy II, VII, IX i X czynnika krzepnięcia. Jej transport przez łożysko jest ograniczony, a tworzenie przez bakterie jelitowe niewystarczające. Dlatego też dzieci, które są karmione piersią, mają niedobór witaminy K do czasu wprowadzenia do diety dodatkowych posiłków. Wg najnowszych zaleceń WHO dzieje się to po skończonym szóstym miesiącu życia.
Krwawienie z niedoboru witaminy K (VKDB- Vitamin K Deficiency Bleeding) to nabyta skaza osoczowa wywołana niedoborem witaminy K.
W zależności od czasu wystąpienia, wyróżnić można następujące postaci krwawienia z niedoboru witaminy K :
A) Wczesną- w pierwszej dobie życia;
B) Klasyczną- w 2.-7. dobie życia;
C) Późną- od 2. tygodnia życia do 3. miesiąca życia (max.6. miesiąca życia).
Każda z nich charakteryzuje się innymi objawami klinicznymi.
W postaci wczesnej są to:

  • krwawienie z przewodu pokarmowego i/lub kikuta pępowiny;
  • krwiak podczepcowy bądź podokostnowy.
    W postaci klasycznej:
  • krwawienie z kikuta pępowiny;
  • krwawienie z nosa;
  • wylewy podskórne oraz do nadnerczy;
  • krwawienie śródczaszkowe;
  • krwawienie z przewodu pokarmowego objawiające się fusowatymi wymiotami, smolistymi stolcami czy obecnością świeżej krwi w stolcu.
    W postaci późnej:
  • krwawienie z pępka, przewodu pokarmowego czy dróg moczowych;
  • krwawienie śródczaszkowe obarczone wysoką śmiertelnością.
    Późna postać VKDB poprzedzona jest przedłużającą się żółtaczką, wymiotami, biegunką, odbarwionymi stolcami, niewielkimi krwawieniami oraz słabymi przyrostami masy ciała.
    Czynnikami ryzyka w postaci wczesnej VKDB są- choroby matki stosowane przez nią leki (fenytoina, barbiturany, karbamazepina, rifampicyna, izoniazyd, cefalosporyny) ,
    w postaci klasycznej- wcześniactwo, zespół aspiracji smółki, hipotrofia, zamartwica, poród zabiegowy oraz leki stosowane przez matkę,
    w postaci późnej- cholestaza, mukowiscydoza, atrezja dróg żółciowych czy wyłączne karmienie piersią bez zachowanej profilaktyki.

Rozpoznanie stawia się gdy w pierwszym półroczu życia dziecka doszło do krwawienia, a w badaniach laboratoryjnych stwierdza się:

  • czterokrotnie (bądź więcej) wydłużony czas protrombinowy;
  • wydłużony czas częściowej tromboplastyny;
  • prawidłowe wartości fibrynogenu;
  • prawidłową liczbę płytek krwi;
  • prawidłowy poziom D-dimerów.
    Pomocne może być również badanie USG oraz rezonans magnetyczny.

W przypadku rozpoznania VKDB konieczne jest podanie 1-2 mg witaminy K drogą dożylną. Dawkę tą można powtórzyć po kilku godzinach. Gdy występuje aktywne krwawienie, a zaburzenia w układzie krzepnięcia są znaczne, dodatkowo należy podać osocze świeżo mrożone.

Aby zapobiec krwawieniom z niedoboru witaminy K stosuje się profilaktyczne podanie tej witaminy u wszystkich noworodków. Od 2016 roku, zgodnie z zaleceniami Konsultanta Krajowego w dziedzinie Pediatrii oraz Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego, profilaktyka ta polega na:

  • jednorazowym podaniu 1 mg witaminy K domięśniowo, w ciągu pierwszych sześciu godzin życia;
  • podaniu witaminy K doustnie (w przypadku gdy rodzice nie wyrażają zgody na podanie domięśniowe bądź istnieją przeciwwskazania do jej podania drogą domięśniową np. hemofilia) w dawce 2 mg podczas pierwszego karmienia. Następnie 1 mg raz w tygodniu, u dzieci karmionych piersią, do ukończenia 3. miesiąca życia.
    -podaniu 2 mg witaminy K doustnie, następnie powtórzenie tej samej dawki pomiędzy 4. a 6. dniem życia i 4. a 6. tygodniem życia.
    Gdy dziecko uleje w ciągu godziny od podaży witaminy, czynność tą należy powtórzyć.

W przypadku noworodków urodzonych przedwcześnie, stosuje się profilaktykę domięśniową w dawkach:

  • 0,5 mg – gdy waga dziecka nie przekracza 1500 g;
  • 1 mg – gdy dziecko waży mniej nież 1500 g;
    bądź też dożylną, gdy masa dziecka nie przekracza 750 g.

Piśmiennictwo:

  1. Borszewska-Kornacka J., Czech-Kowalska M., Czerwionka- Szaflarska A., Dobrzańska E., Helwich T., Jackowska A.: Zalecenia dotyczące profilaktyki krwawienia z niedoboru witaminy K. Standardy Medyczne/Pediatria 2016; 13

  2. Jackowska T., Peregud-Pogorzelski J.: Profilaktyka krwawienia z niedoboru witaminy K. Zalecenia Konsultanta Krajowego w dziedzinie Pediatrii i Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego (2016) Pediatria Polska 2016; 91

  3. Świetliński J.: Neonatologia i opieka nad noworodkiem, Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2017

3

Niestety treść ie dodała się przy tworzeniu postu. Dodaje ją więc w komentarzu. Pozdrawiam.