Okres tuż po porodzie, ale również cały połóg, to dla kobiety z jednej strony czas wielkiej radości, ale z drugiej – bardzo wymagający i trudny moment.
Zadaniem zespołu medycznego, głównie położnej, jest wyczerpujące informowanie kobiety o tym, czego może się spodziewać po swoim ciele i co powinno ją martwić bezpośrednio po porodzie.
Spory niepokój może wywoływać krwawienie z dróg rodnych. Jest ono obfitsze po karmieniu albo po zmianie pozycji matki. Zaraz po porodzie krwawienie jest procesem naturalnym, wywoływanym przez obkurczającą się macicę, która wraca do swoich pierwotnych rozmiarów (inwolucja mięśnia macicy). To, na co powinniśmy uczulić położnicę, to wystąpienie obfitego krwawienia po okresie około dwóch tygodni od porodu. W takiej sytuacji są zalecane konsultacje medyczne. Jeżeli towarzyszy temu podwyższona temperatura lub bolesność podbrzusza, z pewnością niezbędna jest kontrola lekarska.
Kolejną kwestią, na którą powinniśmy zwrócić uwagę młodym matkom, jest nienaturalny zapach odchodów połogowych, mogący świadczyć o infekcji.
W realiach naszego kraju, w pierwszych dobach po porodzie dla kobiety najbardziej dokuczliwy jest zazwyczaj ból krocza po nacięciu. Ilość rutynowych nacięć krocza u pierwiastek jest 6-krotnie przekroczona względem zaleceń WHO. Skutkuje to często gorszym samopoczuciem, utrudnieniami w przemieszczaniu się i siadaniu oraz opiece nad dzieckiem. Bardzo ważne są wskazówki położnej co do pielęgnacji krocza. Kobiety często boją się wizyty w toalecie, zmiany wkładki czy też zabiegów higienicznych tej okolicy. Nie ma konieczności stosowania dodatkowych, specjalnych preparatów do higieny. Śmiało można stosować te kosmetyki, które były używane przed porodem.
Pielęgnacja blizny po cięciu cesarskim: nie należy zaklejać jej opatrunkami. Wymaga ona podobnej pielęgnacji, co reszta ciała, a także wietrzenia. Profesjonalne wsparcie w tej dziedzinie jest zatem nieocenione.
Obrzęki – zarówno te będące pozostałością po okresie ciąży, jak i powstałe po porodzie często niepokoją młode mamy. Obrzęki są naturalnym stanem fizjologicznym organizmu, niewymagającym przyjmowania leków. To, na co warto zwrócić uwagę w pierwszych dobach po porodzie, to częstsze oddawanie moczu związane z usuwaniem nadmiaru wody z ciała. Pierwsze wizyty w toalecie mogą okazać się dość trudne i nieprzyjemne. Jest to spowodowane obrzękiem mięśnia cewki moczowej i związanymi z tym trudnościami w oddawaniu moczu. Pomocne może być w tym przypadku niedoprowadzanie do stanu przepełnienia pęcherza i częstsze oddawanie moczu. Jednocześnie warto informować młode mamy o konieczności zbilansowania gospodarki wodnej organizmu i potrzebie w miarę regularnego picia.
Kolejną trudnością jest często laktacja. Wiedza i doświadczenie położnych, doradców laktacyjnych jest tutaj kluczową kwestią. Najważniejsze jest udzielenie kobiecie podstawowych informacji: aby nie ograniczała spożycia płynów, miała prawidłową technikę przystawiania dziecka do piersi, nie stosowała smoczków/butelek do czasu ustabilizowania laktacji, dbała o częste przystawianie dziecka do piersi. Każda zdrowa matka jest w stanie wykarmić swoje dziecko i dysponuje wystarczającą ilością pokarmu – i głównie o tym położna musi jej przypominać.
Kontroli wymaga również ciśnienie tętnicze krwi. Uczulamy kobiety, aby zwracały na to szczególną uwagę, jeżeli miały kłopoty z ciśnieniem w trakcie ciąży. Alarmującym sygnałem są na pewno bóle głowy – zwłaszcza jeśli młoda mama nie miała cięcia cesarskiego ani znieczulenia przy porodzie. Po znieczuleniu mogą utrzymywać się uporczywe bóle głowy, które można łagodzić przyjmowaniem dużej ilości płynów i paracetamolem. Takie bóle powinny ustąpić samoistnie.
POWRÓT DO FORMY
Ważną kwestią tuż po porodzie, mającą wpływ na powrót organizmu do formy, jest odpoczynek i ruch. Najlepiej wypoczywać zgodnie z rytmem dziecka, a w wolnych chwilach nie zapominać o aktywności fizycznej, oczywiście dopasowanej do indywidualnych możliwości. Warto zwrócić uwagę na to, żeby kobieta po porodzie nie dźwigała przedmiotów ważących więcej niż maluszek. Podnoszenie ich w okresie połogu może powodować zaburzenia statyki narządu rodnego, a w przyszłości wpływać na nietrzymanie moczu. Zmianą w organizmie, która daje się we znaki wielu młodym mamom, jest tzw. wiszący brzuszek. Dobrą praktyką są masaże brzucha połączone z wcieraniem preparatów nawilżających. Nie warto stosować pasów ściągających, nawet po cięciu cesarskim, gdyż osłabiają one mięśnie brzucha i grzbietu, prowadząc do nadmiernego obciążenia mięśni dna miednicy. Nawet podczas chodzenia mięśnie tułowia mobilizują się i szybciej regenerują. Położna po porodzie i przy wypisie do domu oraz podczas odwiedzania matki w domu może przeprowadzić szczegółowy instruktaż dotyczący ćwiczenia poszczególnych partii mięśni, aby przyspieszyć proces powrotu do formy.
CZAS DLA MAMY
Ciąża i poród są wyrazem kobiecości i ogromnego poświęcenia każdej matki. Dlatego szczególnie w pierwszych tygodniach po porodzie warto poświęcić część uwagi również młodym mamom, a nie jedynie nowo narodzonym maluchom. Pozostawienie matek z ich problemami może często prowadzić do zaburzeń nastrojów. Ważne, żeby kobieta mogła liczyć na pomoc i wsparcie zarówno ze strony najbliższych, jak i zespołu medycznego, aby poradzić sobie z własnym ciałem w pierwszych dniach połogu.
Bibliografia:
- Grażyna Gebuza, Marzena Kaźmierczak, Małgorzata Gierszewska, Estera Michalska, Problemy kobiet w połogu i ich przyczyny, Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia 2010, tom 3, zeszyt 4, 290-295, 2. Agnieszka Opala-Berdzik, Bogdan Bacik, Małgorzata Kurkowska, Zmiany biomechaniczne u kobiet w ciąży, Fizjoterapia 2009
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem,
file:///C:/Users/Marzena/AppData/Local/Temp/D20121100.pdf
