Ciąża przenoszona, ciąża przeterminowana

Ciąża po terminie to przekroczenie terminu porodu, który został ustalony na podstawie wywiadu lub badania USG wykonywanego przed 20stym tygodniem ciąży. Przenoszenie oznacza przekroczenie terminu porodu o ponad 7-10 dni.
Jak dotąd przeważa pogląd, że ciąża powinna zakończyć się przed upływem 42 tygodnia, licząc od pierwszego dnia ostatniego krwawienia miesiączkowego, przy założeniu że cykl miesiączkowy trwa 28 dni.
W większości przypadków „przenoszeń" chodzi o błędy w obliczeniach, prawdziwe przenoszenia zdarzają się rzadko.

Przyczyny ciąży przenoszonej nie są znane. Przypuszcza się że jest to niedobór kortyzolu, który w niektórych hipotezach uchodzi za czynnik wyzwalający poród. Inną przypuszczalną przyczyną jest zmniejszenie pobudliwości mięśnia macicznego.

Rozpoznananie takiej ciazy opiera się na możliwie precyzyjnym określeniu wieku ciążowego. W klinice dokonuje się tego na podstawie:

  • Określenia daty ostatniego krwawienia miesiączkowego (reguła Naegelego)
  • Określenia daty pierwszych ruchów płodu (pierwiastka i 20 tydz. Ciąży, wieloródka 18)
  • Wyniku badania USG
  • Wyniku badania położniczego w I trymestrze ciąży
  • Obserwacji klinicznej prowadzonej po terminie porodu

Za przenoszeniem ciąży przemawia zmniejszenie się:

  • Obwodu brzucha ciężarnej
  • Masy ciała ciężarnej- na skutek zmniejszenia się ilości płynu
    owodniowego.

Ciąża przenoszona wymaga wnikliwej analizy stanu płodu. Zadanie to może być zrealizowane jedynie w oddziałach patologii ciąży. Dotychczas przyjęto zasadę hospitalizowania ciężarnych po 42 tyg. Ciąży.

Jednak słuszniej przyjąć, że niebezpieczeństwo dla płodu na skutek niewydolności dla płodu na skutek niewydolności łożyska może wystąpić już po 292 dniach od daty ostatniego krwawienia miesiączkowego. Nadzór płodu powinien obejmować:

  • Pomiary obwodu brzucha
  • Pomiary masy ciała
  • Rejestraga ruchów płodu przez ciężarną (norma to 3 ruchy na godzinę)

Innymi zalecanymi metodami diagnostycznymi są:

  • Badanie KTG bez obciążenia
  • Test kardiotokograficzny z oksytocyna
  • Amnioskopia
  • Analiza płynu owodniowego
  • Test biofizyczny płodu
  • Ocena przepływu krwi w naczyniach pępowinowych oparta na metodzie Dopplera.

Postępowanie polega na wznieceniu porodu.
Przed podjęciem takiej decyzji, a po ustaleniu rozpoznania ciąży przenoszonej, trzeba przeanalizować warunki do indukcji porodu.

Ciąża przenoszona wiąże się ze zwiększonym ryzykiem umieralności okołoporodowej. Szczególnie w ciążach trwających ponad 42 tyg. jest to wyraźnie widoczne.
Uważa się, że przyczyną zwiększonego ryzyka jest postępująca niewydolność maciczno-łożyskowa.

Występuje zwiększone ryzyko dla noworodka:

  • niedotlenienia płodu
  • obecności smółki w płynie owodniowym
  • zespołu aspiracji smółki
  • dystocji barkowej
  • wad rozwojowych
  • urazów.

Występuje zwiększone ryzyko dla ciężarnej:

  • krwotoku poporodowego
  • porodu zabiegowego
  • cięcia cesarskiego.

Piśmiennictwo:

  1. Bręborowicz G.H. 2007, Położnictwo i ginekologia, Tom I, PZWL, Warszawa

  2. Bartkowiak R, Marianowski P, Sikora J, Bręborowicz J. Kardiotokografia. In: Bręborowicz GH (ed.). Tom 4, Diagnostyka biofizyczna i biochemiczna w medycynie perinatalnej. PZWL, 2012

  3. Bomba-Opoń DA, Kosiński P. Ocena aktywności ruchowej płodu. In: Bręborowicz GH, Wielgoś M (eds.). Położnictwo. T. 4, Diagnostyka biofizyczna i biochemiczna w medycynie perinatalnej. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZW, 2012

  4. Borowski D, Szaflik K, Czuba B. Badanie przepływu krwi w tętnicach pępowinowych. In: Brązert J, Pietryga M, Szaflik K, Borowski D, Dubiel M (eds.). Ultrasonografia dopplerowska w położnictwie i ginekologii. OWN, Poznań, 2004

  5. Kalinka J, Bitner A. Nieprawidłowy czas trwania ciąży. In: Bręborowicz GH, Paszkowski T, Adamski Z (eds.). Położnictwo. T. 2, Medycyna matczyno-płodowa. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2012