Atopowe zapalenie skóry to silna, uwarunkowana genetycznie reakcja alergiczna na czynniki wywołujące uczulenie u chorych osób. Objawy schorzenia pojawiać się mogą zarówno w kontakcie z substancjami uważanymi za drażniące, jak na przykład antybakteryjne mydło czy silne detergenty, czy też w wyniku zetknięcia z alergenami (między innymi sierść zwierzęca), ale także w wyniku spożywania niektórych produktów. Do najbardziej uczulających pokarmów należą pszenica, jajka i mleko, czekolada, truskawki oraz owoce cytrusowe.
Typowymi objawami schorzenia w jego lekkiej postaci są zaczerwienienie, łuszczenie się i swędzenie skóry, która robi się sucha i podatna na zakażenia bakteryjne. W przypadku ostrego ataku AZS u chorego odnotowuje się silny świąd na dużych obszarach skóry, puchnięcie dotkniętych zmianami części ciała, a nawet wysięk z pojawiających się wykwitów.
Jako choroba o podłożu genetycznym, atopowe zapalenie skóry pojawia się w zasadzie samoistnie i nie ma możliwości jego bezpowrotnego wyeliminowania. W sferze możliwości chorego leży jedynie profilaktyczna pielęgnacja skóry oraz rygorystyczne unikanie czynników uczulających.
Możliwą formą walki z objawami atopowego zapalenia skóry są także leki z gatunku sterydowych, które skutecznie hamują reakcje alergiczne.
W powstawaniu atopowego zapalenia skóry rolę odgrywają czynniki genetyczne, odpornościowe oraz środowiskowe.
Pod wpływem alergenów (niezależnie od drogi wniknięcia do organizmu) następuje reakcja obronna objawiająca się stanem zapalnym skóry. AZS często towarzyszą wtórne infekcje bakteryjne, powodowane zazwyczaj przez gronkowca złocistego oraz inne bakterie.
Objawy choroby mogą być bardzo różne u różnych osób, jednak do najczęstszych objawów AZS należą:
Przede wszystkim:
- świąd
- suchość skóry (utrata lipidowej bariery ochronnej)
- wysięk (infekcja skóry)
- puchnięcie
- reakcja alergiczna objawiająca się pod różnymi postaciami
- zaczerwienienie skóry
- plamy
- wysypka
- pęcherze z wodnistą wydzieliną (osocze)
Dodatkowo : - nieswoisty wyprysk rąk i stóp (wyprysk z podrażnienia)
- świąd po spoceniu
- zaostrzenie zmian po emocjach (patrz: choroba psychosomatyczna)
- nietolerancja niektórych pokarmów
- wrażliwość skóry na bodźce mechaniczne i materiały drażniące (wełna)
powiększone węzły chłonne
a ponadto u starszych pacjentów: - lichenizacja
- biały dermografizm
oraz dodatkowe cechy AZS, które występują od początku lub pojawić się mogą w różnym czasie w zależności od nasilenia choroby - pogrubiony fałd szyjny
- dodatkowy fałd skóry pod dolna powieką oka (objaw Dennie-Morgana)
- wyraźny rysunek skóry po wewnętrznej stronie dłoni
- odbarwienia (plamki) na źrenicach
Terapia - w przypadku atopowego zapalenia skóry terapia polega głównie na leczeniu objawowym tzw. zaleczaniu.
Jeżeli jest możliwe zidentyfikowanie alergenów i unikanie ich, wtedy dobre efekty można uzyskać eliminując kontakt chorego z alergenami. Niestety bardzo często jest to niemożliwe, z różnych przyczyn: nie można zidentyfikować alergenów, nie można ich unikać, chory uczula się na nowe substancje.
Trwają prace nad nowymi metodami leczenia, do obiecujących należą leki biologiczne, badania nad genem filagryny oraz terapia genowa.
Podstawowe objawy i metody leczenia:
- Reakcja alergiczna – leki antyhistaminowe i leki immunosupresyjne
- Stan zapalny skóry – kortykosterydy
- Infekcja skóry – antybiotyki
Stosowane leki można podzielić na kilka kategorii (ze względu na sposób działania):
- Leki antyhistaminowe (blokujące wydzielanie histaminy)
- Leki sedatywne (działające uspokajająco, otępiająco)
- Kortykosterydy (działające przeciwzapalnie)
- Leki immunosupresyjne (obniżające odporność )
oraz preparaty wspomagające leczenie: - Emolienty (natłuszczające oraz nawilżające skórę)
-
Maści robione na zamówienie w aptekach
preparaty wspomagające leczenie
Emolienty (natłuszczające oraz nawilżające skórę)
Maści robione na zamówienie.
Literatura:
1.Atopowe zapalenie skóry, M. Wanat-Krzak, R. Kurzawa
2.Oswoić Atopowe zapalenie skóry, A. Kądziołka
3.Diagnostyka różnicowa chorób skóry, E. Elewwski, C. Hughey, E. Parsons
4.Magazyn dla rodziców; Mam Dziecko nr 4, Kwiecień 2011
